We wtorek, 8 października 2024 r. w sali CTW-113 Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie odbyło się uroczyste ogłoszenie wyników oraz rozdanie nagród przyznanych w Międzynarodowym Konkursie książek z dotykowymi ilustracjami dla dzieci niewidomych i słabowidzących.
W imieniu Władz Uczelni, wydarzenie uroczyście otworzył i powitał wszystkich przybyłych Gości, Pan Paweł Robak – Pełnomocnik Rektora KUL ds. Osób z Niepełnosprawnością:
“To wydarzenie łączy nas wszystkich w misji i w myśl tworzenia literatury dostępnej dla nas wszystkich a w szczególności dla tych najmłodszych. Książki dotykowe, które dziś nagrodzimy są nie tylko źródłem wiedzy, ale także wyobraźni i radości ich twórców.
Katolicki Uniwersytet Lubelski jest uczelnią, która od bardzo dawna wspiera osoby ze szczególnymi potrzebami, wspiera osoby z niepełnosprawnościami – w szczególności osoby z dysfunkcją wzroku – a więc osoby niewidome i osoby słabowidzące. Zostało to zapoczątkowane przez Pana Profesora Bogusława Marka, któremu bardzo serdecznie dziękujemy, że rozwinął tę “działkę” właśnie w murach naszej uczelni.
Szanowni Państwo cieszymy się, że jesteście tutaj dzisiaj z nami. Cieszymy się, że to właśnie tutaj – na KUL-u odbywa się to wydarzenie. Wszystkim Uczestnikom tego konkursu, wszystkim Organizatorom życzymy wielkiej radości. Jesteśmy bardzo wdzięczni za to, że wzięliście Państwo udział w tym konkursie, w tym wydarzeniu i za to, że jesteście Państwo dzisiaj tutaj z nami. Bardzo serdecznie dziękuję i wydarzenie uważamy za otwarte”.
Wszystkich Gości obecnych na sali, w tym szczególnie Panią Joannę Olszewską – Dyrektor Wydziału ds. Osób Niepełnosprawnych Urzędu Miasta Lublin, Jurorów a także Widzów transmisji online, powitał także Pan dr hab. Bogusław Marek, prof. KUL – Przedstawiciel Typhlo&Tactus w Polsce.
Pan Profesor w kilku słowach przedstawił agendę spotkania, na które złożyło się kilka krótkich prezentacji:
- Wspomnienie o śp. Marku Jakubowskim, tyflopedagogu ze Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych im. Synów Pułku w Owińskach.
- Konkurs Typlo&Tactus w liczbach i obrazach.
- Wyjaśnienie po co niewidomym dzieciom książki z obrazkami?
- Trudności natury poznawczej w rozumieniu przejścia z trójwymiarowości na dwuwymiarowość.
- Działania prowadzone w ramach projektu “Lublin – niewidzialna stolica kulturalna Europy”.
O działalności i sposobach pozyskiwania księgozbioru do pierwszej w Polsce wysyłkowej biblioteki książek z dotykowymi ilustracjami, opowiedziała jej pomysłodawczyni Pani Bożena Kazanowska – tyflopedagog, nauczyciel w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci i Młodzieży Słabo Widzącej im. Prof. Zofii Sękowskiej w Lublinie, w 2022 r. odznaczona Orderem Uśmiechu.
Ogólnopolska Wypożyczalnia Książek Dotykowych powstała we wrześniu 2008 r. w celu:
- popularyzacji czytelnictwa wśród dzieci niewidomych i słabo widzących,
- przygotowania do nauki pisma Braille’a,
- rozwijania i doskonalenie orientacji w małej przestrzeni,
- stymulowania percepcji dotykowej u dzieci w młodszym wieku szkolnym,
- pobudzania ciekawości otaczającego świata,
- integracji z widzącymi rówieśnikami,
- przeciwdziałania wykluczeniu kulturowemu i wyrównywania szans edukacyjnych dzieci z niepełnosprawnością wzrokową,
- stymulowania procesu kompensacji zmysłów u dzieci niewidomych.
W ofercie Wypożyczalni znajdują się ręcznie wykonane książki, dostosowane do możliwości odbioru przez niewidome dzieci. Ulubioną i często stosowaną ilustracją jest kolaż wielofakturowy. Książki są bezpłatnie wysyłane do dzieci z całej Polski. Działalność wypożyczalni wspiera Fundacja “Jasne Strony”.
Jako ostatni wystąpił Pan Stefano Alfano z organizacji “Libri Tattili Illustrati”, który w kilku zdaniach zaprosił zebranych na wykład, prezentujący wyjątkowy artystyczny, multisensoryczny projekt pod nazwą “Drzewa opowiadane palcami” (wł. “Storie sulle dita Alberi“). Projekt został zrealizowany we Włoszech.
Wyróżnienia
Nareszcie nadszedł moment, na który wszyscy niecierpliwie czekali. Na scenę weszła Przewodnicząca Jury, Pani Patricia, aby wspólnie z Panem Profesorem Bogusławem Markiem uroczyście ogłosić wyniki konkursu Typhlo&Tactus 2024.
Do konkursu nadesłano 69 książek z 17 krajów:
- Argentyna – 5 książek
- Belgia – 5 książek
- Brazylia – 3 książki
- Chorwacja – 5 książek
- Estonia – 5 książek
- Finlandia – 3 książki
- Francja –5 książek
- Holandia – 5 książek
- Iran – 1 książka
- Litwa – 5 książek
- Polska – 5 książek
- Republika Czeska – 4 książki
- Republika Południowej Afryki – 3 książki
- Słowenia – 1 książka
- Wielka Brytania – 4 książki
- Włochy – 5 książek
- Ukraina – 5 książek
Prace międzynarodowego, siedmioosobowego Jury nad wyłonieniem zwycięskich prac przebiegała etapami i trwała trzy dni.
Ostatecznie Jury wytypowało wyróżnienia w następujących kategoriach:
- Wyróżnienia za walory zabawowe:
- Le Pays des Z’Outils – Francja;
- KOLM MÄNGU – Estonia.
- Wyróżnienia za oryginalny / ważny temat:
- A Lenda da Vitória-Régia – Brazylia;
- De schat van Teum – Holandia.
- Wyróżnienia za walory sensoryczne:
- Le Pays des Z’Outils – Francja;
- PINPIN JOUE À CACHE-CACHE – Belgia.
- Wyróżnienia za walory artystyczne:
- FLOW – Republika Czeska;
- Jeux de Trames – Belgia.
- Nagroda specjalna dla najwyżej ocenionej polskiej książki 1500 PLN
- “Lew i mysz”, autorstwa studentki UMCS, Anastasi Yarash.
Nagrody
- I miejsce – nagroda 2000 PLN:
- Les Chaussettes d’Oscar – tłum. Skarpetki Oskara.
- II miejsce – nagroda 1500 PLN:
- Jak Zachránit Vĕdce – tłum. Jak ocalić naukowca; książka utrzymana w formule “Escape room’u” – jej karty są spięte kłódkami, do których należy znaleźć klucze, odgadując zagadki.
- III miejsce – 1000 PLN:
- Il Gatto Dal Collo Lungo – tłum. Kot z długą szyją.
Galę zakończyło wystąpienie Pani Dyrektor Wydziału ds. Osób Niepełnosprawnych Urzędu Miasta Lublin, Joanny Olszewskiej, sprawującej od 2011 roku funkcję Pełnomocnika Prezydenta Miasta Lublin ds. Osób Niepełnosprawnych.
Pani Dyrektor w imieniu Władz Miasta Lublin i własnym, złożyła podziękowania dla Pana dr hab. Bogusława Marka za dotychczasowy wkład na rzecz edukacji i dydaktyki środowiska osób z niepełnosprawnością narządu wzroku. Wyróżniła Panią Bożenę Kazanowską oraz Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży Słabo Widzącej im. Prof. Zofii Sękowskiej w Lublinie. Pozdrowiła wszystkich Uczestników i podziękowała za Ich udział w konkursie. Podkreśliła wyjątkowość, piękno i pomysłowość przesłanych prac, wykonanych różnorodnymi metodami i technikami. Na koniec, Pani Pełnomocnik Życzyła Gościom udanego pobytu w mieście Lublin.
Kolejna, XVII. edycja konkursu “Typhlo&Tactus” odbędzie się w 2026 r.
Galeria zdjęć
Tekst i foto: Wiktoria Kwiecień