„Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną” to tytuł zadania które będzie realizowane przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Łęcznej w ramach zadań zleconych z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych w ramach konkursu nr 1/2015.
Przeprowadzenie szkolenia stało się możliwe dzięki otrzymanej dotacji. Umowa nr DZR 4071.53.2015 z dnia 13.07.2015 zawarta z Województwem Lubelskim poprzez ROPS Lublin.
Rozpoczęcie szkolenia miesiąc wrzesień.
Zadanie obejmuje przeprowadzenie szkolenia dla osób niepełnosprawnych z trzech powiatów, członków rodzin osób niepełnosprawnych, opiekunów, kadry i wolontariuszy bezpośrednio zaangażowanych w proces rehabilitacji zawodowej lub społecznej osób niepełnosprawnych.
Zakres tematyczny szkolenia
- role w rodzinie, dynamika życia rodzinnego, relacje dorosłe dzieci – starsi rodzice,
- wykorzystanie zasobów instytucjonalnych w przeciwdziałaniu przemocy wobec osób niepełnosprawnych, radzenie sobie z emocjami u osób doświadczających przemocy lub będących jej świadkami,
- wpływ niepełnosprawności na seksualność człowieka,
- rozwój psychoseksualny osób niepełnosprawnych,
- stereotypy dotyczące seksualności osób niepełnosprawnych, osoba niepełnosprawna jako ofiara lub sprawca wykorzystywania seksualnego,
- rola profilaktyki na różnych etapach życia, przemoc seksualna – kolejne kroki,
- poradnictwo i wsparcie psychologiczne,
- spotkanie z policjantem – pogadanka na temat roli policji w profilaktyce aktów przemocy seksualnej oraz możliwości uzyskania pomocy, aspekty prawne.
Cel główny realizowanego zadania:
Celem szkolenia jest poszerzenie świadomości wśród rodziców/ opiekunów oraz kadry dotyczącej obszarów psychoseksualnych osób niepełnosprawnych intelektualnie.
Cele szczegółowe:
- pogłębienie wiedzy wśród rodziców/ opiekunów oraz kadry dotyczącej seksualności osób niepełnosprawnych intelektualnie,
- uświadomienie dylematów związanych z tworzeniem związków uczuciowych wśród osób niepełnosprawnych,
- poznanie czynników ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia wykorzystania seksualnego,
- zaznajomienie uczestników z przepisami prawa dotyczącymi profilaktyki przemocy seksualnej, możliwości zawierania małżeństw w świetle polskiego prawa,
- wskazanie źródeł pomocy w przypadku przemocy seksualnej,
- wskazanie konsekwencji możliwych błędów wychowawczych,
- wzmacnianie odporności psychicznej wobec sytuacji trudnych,
- nauka rozpoznawania emocji swoich dzieci/ podopiecznych, sposobów reagowania,
- wskazanie znaczenia pozytywnych relacji z rodzicami, rodzeństwem, rówieśnikami.
Działaniami zostanie objętych 42 osoby, w tym 15 rodziców/opiekunów osób niepełnosprawnych, 12 osób kadry bezpośrednio zaangażowanej w proces rehabilitacji osób niepełnosprawnych zatrudnionej m.in. w WTZ oraz 15 osób niepełnosprawnych z powiatu łęczyńskiego, bialskiego oraz świdnickiego.
Realizator zadania prowadzi rekrutację. W procesie rekrutacji pod uwagę będzie brana motywacja oraz chęć podniesienia wiedzy z zakresu seksualności osób niepełnosprawnych intelektualnie. Beneficjenci biorący udział w zadaniu będą rekrutowani na podstawie pisemnego zgłoszenia.
Bez zrozumienia seksualności nie da się opisać i zrozumieć człowieka, nie da się w ogóle mówić o człowieku. Człowiek stanowi całość i jego seksualność to jedna ze sfer jego życia, której nie da się oderwać od innych. Konieczność realizacji zadania wynika z naszych dotychczasowych doświadczeń oraz problemów zgłaszanych przez rodziny wychowujące osoby z upośledzeniem umysłowym, kadrę i same osoby niepełnosprawne.
Z badań TNS OBOP wynika, że 5% Polaków mieszka w gospodarstwie domowym, gdzie ofiarą przemocy stała się osoba starsza lub niepełnosprawna. Wskaźnik wykorzystywania i przemocy w stosunku do osób niepełnosprawnych jest znacznie wyższy niż w przypadku ludności ogółem (osoby z upośledzeniami rozwoju od 4 do 10 razy częściej stają się ofiarami przestępstw niż osoby pełnosprawne) i jest wyższy wśród niepełnosprawnych kobiet, w szczególności tych ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Takie wykorzystywanie może mieć miejsce w instytucjach opieki lub w innego typu sytuacjach związanych z opieką, w tym w rodzinie. Szkodę mogą wyrządzać zarówno osoby nieznajome jak i bliskie. Wykorzystywanie może mieć różne formy, poczynając od aktów werbalnych, poprzez przemoc fizyczną, a skończywszy na odmowie zaspokajania podstawowych potrzeb. Niestety nie ma polskich badań na temat tego co wiedzą o problemie przemocy i wykorzystywania osoby niepełnosprawne, ani czy mają wiedzę o sposobach szukania pomocy i wsparcia (czy znają swoje prawa, czy znają adresy instytucji pomocowych).
Główne przyczyny podjęcia działań szkoleniowych z zakresu edukacji seksualnej wśród osób niepełnosprawnych dotyczą:
- niskiego poziomu wiedzy i świadomości dotyczącej seksualności osób niepełnosprawnych intelektualnie zarówno wśród rodziców/ opiekunów, jak i kadry,
- braku możliwości dotarcia i skorzystania z wielospecjalistycznej pomocy i wsparcia,
- nadopiekuńczości rodziców/ opiekunów i w związku z tym traktowania osób niepełnosprawnych jako „małe dzieci”,
- obawa, strach, lęk przed dorosłością swoich dzieci/ podopiecznych,
- brak wewnętrznej motywacji do zmiany myślenia w tym zakresie,
- istniejące stereotypy, mity związane z niepełnosprawnością,
- potrzeby zwiększenia kompetencji wśród kadry.
Po pierwsze – uczyć się, po drugie – uczyć się, po trzecie – uczyć się.
Nauka jest jak woda. Im więcej pijesz, tym bardziej jesteś spragniony.
Maria Lisek-Zięba