Jednym z najciekawszych aspektów każdego większego wydarzenia sportowego, a w szczególności Igrzysk Olimpijskich są bez wątpienia zapierające dech w piersiach spektakle mające miejsce podczas uroczystej ceremonii otwarcia jak i zamknięcia igrzysk paraolimpijskich. Zapraszam Was drodzy czytelnicy na drugi 2 artykuł z cyklu paraolimpijskiego o ceremoniach igrzysk.
Zgodnie z wymogami Karty Paraolimpijskiej ceremonia otwarcia Igrzysk Paraolimpijskich została określona różnymi elementami. Większość z tych rytuałów została ustanowiona na Letnich Igrzyskach
Od Letnich Igrzysk Paraolimpijskich z 1988 roku na stałe wpisały się trwające zazwyczaj po kilka godzin przedstawienia mają za zadanie zaprezentować widzom na trybunach i jak i tym oglądających ceremonie w telewizji oraz sportowcom olimpijskim tradycje kraju i walory miasta będącego gospodarzem igrzysk poprzez artystyczne pokazy muzyki, śpiewu, tańca i teatralne sztuki reprezentatywne dla swojej kultury. Zarówno ceremonie otwarcia jak i zamknięcia od pewnego momentu w historii igrzysk odbywają się wieczorem co zazwyczaj podkreśla doniosłość wydarzenia pod tym względem, że pora nocna pozwala na grę światłami i cieniem uświetniając spektakle. Pora nocna to też pożegnanie kończącego dnia a tym samym zakończenia igrzysk, które w ten symboliczny sposób zostają uśpione w oczekiwaniu na kolejny dzień kiedy to rozpoczynają się zmagania olimpijskie lub kolejnej edycji igrzysk za 4 lata.
Jak przebiega ceremonia?
Ceremonia zwykle rozpoczyna się od podniesienia flagi kraju-gospodarza i odegrania hymnu narodowego. Stałym punktem programu tego widowiska jest po hymnie narodowym defilada sportowców i działaczy sportowych z poszczególnych Państw biorących udział w zawodach. Sportowcy wchodzą na stadion według alfabetu języka używanego w państwie, które gości igrzyska. Każde z państw wyznacza jednego sportowca, który jako chorąży (flagowy) reprezentacji niesie flagę państwa na czele swej reprezentacji. Z szacunku dla ojczyzny i historii igrzysk defiladę zawsze otwiera Grecja, a kończy ją gospodarz igrzysk – w tym roku Japonia.
Po wejściu wszystkich reprezentacji krajów na płytę stadionu olimpijskiego, głowa Państwa organizującego zawody dokonuje oficjalnego otwarcia igrzysk, wypowiadając formułę, która w tym roku z pewnością wybrzmi tak:
„Ogłaszam otwarcie Igrzysk w Tokio dla uczczenia XVI Paraolimpiady ery nowożytnej.”
Po tych słowach pochodnia paraolimpijska jest wnoszona na stadion w ostatnich etapach jej sztafety przez kraj gospodarza i przekazywana dalej, aż dotrze do ostatniego nosiciela – często paraolimpijczyka z kraju gospodarza – który zapala paraolimpijski płomień w wyznaczonym miejscu na ogień olimpijski.
Zwieńczenie igrzysk – spektakl zamknięcia igrzysk
Ceremonia zakończenia Igrzysk Paraolimpijskich odbywa się po zakończeniu wszystkich imprez sportowych. Wchodzą reprezentanci z każdego kraju uczestniczącego z własną flaga narodową, a za nimi zawodnicy, którzy wchodzą już razem, bez żadnego wyróżnienia narodowego (czasami ze zdobytymi medalami). Od Zimowych Igrzysk Paraolimpijskich 1988 , z pewnymi wyjątkami, flaga kraju będącego gospodarzem następnych Letnich lub Zimowych Igrzysk Paraolimpijskich jest podnoszona obok flagi aktualnego gospodarza, podczas gdy odtwarzany jest odpowiedni hymn narodowy. Następnie flaga paraolimpijska zostaje zdjęta i przekazana na ręce przyszłego gospodarza kolejnych igrzysk (prezydenta danego kraju). Płomień paraolimpijski zostaje wygaszony co jest wyraźnym sygnałem, że Igrzyska zostają oficjalnie zakończone. Po tych obowiązkowych elementach uroczystości kolejny naród-gospodarz przedstawia się na krótko ze swoimi artystycznymi pokazami tańca i teatru reprezentatywnego dla swojej kultury co ma dać przedsmak widzom i sportowcom w oczekiwaniu na kolejne igrzyska za 4 lata. Podczas ostatnich igrzysk w Rio w 2016 miała miejsce cała ceremonia począwszy od podniesienia na sztandarze flagi Japonii i krótkim przedstawieniu tego kraju w spektaklu, gdzie przypomniano nawet krótko, że w Tokio już miały miejsce igrzyska paraolimpijskie – drugie w historii. Naganie z tego momentu można obejrzeć tutaj – LINK (wersja angielska)
Zapierające dech w piersiach ceremonie z całego świata
Im nowsze igrzyska tym większe jest moje oczekiwanie na to, że dane igrzyska oszołomią mnie jak wielu ludzi na świecie swym pięknem i duchem olimpijskiego spokoju. Uwielbiam oglądać spektakle mające miejsce podczas ceremonii otarcia jak i zamknięcia zarówno igrzysk olimpijskich jak i paraolimpijskich. Postępująca technologia przekazywania obrazu i dźwięku, a także innowacje stosowane w świecie sztuki można powiedzieć z roku na rok podnoszą poprzeczkę i budzą nowe pokłady zachwytu nad rzeczami, o których się nie śniło wcześniej. Utrwalanie obrazu i dźwięku pozwala Nam wgłębić się w wspomnienia i cofnąć się wstecz by ujrzeć ceremonii otwarcia i zamknięcia z lat ubiegłych podczas poprzednich edycji igrzysk.
Najstarszy klipu wideo pt. – Opening and Closing Ceremonies of Tokyo 1964 Paralympic Games. ma w sobie edytowane archiwalne nagranie drugich w historii igrzysk paraolimpijskich 1964 roku jakie się odbyły i miały miejsce właśnie w Tokio, do którego w tym roku wracamy. Na ceremonii otwarcia, która miała miejsce w Oda Field (dzisiaj Yoyogi Park w „dzielnicy” Shibuya w Tokio) wystąpiło 375 sportowców z 21 krajów i 5000 widzów. Ceremonia zamknięcia miała miejsce w Yoyogi National Gymnasium ulokowanym w ww. parku. Choć widać, że obie uroczystości były raczej skromne to nie brakowało w nich ciekawych akcentów takich jak przemowa pomysłodawcy idei igrzysk paraolimpijskich sir Ludwika Guttmann’a (o którym pisaliśmy w poprzednim artykule naszego olimpijskiego cyklu – http://niepelnosprawni.lublin.pl/100-dni-do-tokio/) oraz przemowa cesarza Japonii Akihito, który podczas tej ceremonii był jeszcze młodym następcą tronu, a więc księciem wraz z małżonką Michiko.
Ostatnia paraolimpiada miała miejsce w Rio de Janeiro w 2016 i ceremonia otwarcia jak i zamknięcia miała swoje zachwycające i piękne, a nawet refleksyjne momenty (nawiązanie do problemów ekologii, wielkie serce z puzzli z nazwami krajów uczestniczących, uchodźcy mający swą reprezentacje pod flagą olimpijską), ale również szokujące (upadek paraolimpijki podczas sztafety ze zniczem, wówczas padał też deszcz). Skrót ciekawszych momentów podczas ceremonii otwarcia do obejrzenia tutaj, zaś dla ciekawych całości, jest 4 godziny film (!) z ceremonii do obejrzenia tutaj. Ceremonia zamknięcia (3 i pół godziny) dostępna po tym linkiem. (wszystkie nagrania są w wersji angielskiej!).
Jedne z najbardziej oszałamiających wg. mnie ceremonii olimpiady miały miejsce w Londynie podczas igrzysk w 2012 roku. Również i paraolimpiada byłą zachwycająca i każdy niemal miał dreszcze emocji na widok tak wielu znanych twarzy ze świata popkultury. Pierwszą atrakcją był przelatujący nad stadionem oświetlony samolot, pilotowany przez osobę z niepełnosprawnością. Następnie głos zabrał aktor teatralny i filmowy wówczas 73-letni Ian McKellen (grał Gandalfa w LOTR) recytacją fragmentu „Burzy” Williama Szekspira. Przewodnikiem w podróży w czasie i przestrzeni był mieszkający w Cambridge, nieżyjący już teraz, wówczas 70-letni słynny astrofizyk prof. Stephen Hawking, autor bestsellera „Krótka historia czasu”, od 21. roku życia zmagający się z nieuleczalną chorobą – stwardnieniem zanikowym bocznym. Znaczna część ceremonii otwarcia poświęcona była naukowym odkryciom oraz ich konsekwencjom dla świata. W spektaklu znalazły się odniesienia do teorii powstania wszechświata. Część oficjalną wypełniły jednak wątki lokalne, choć mające dla sportu niemałe znaczenie. Wśród artystów wystąpiła m.in. niewidoma sopranistka Denise Leigh, która przed czterema laty śpiewała na paraolimpiadzie w Pekinie, oraz Beverley Knight, o której głosie mówi się, że „wypełnia stadiony”. Ceremonię po zapaleniu znicza zwieńczyła pieśń pod tytułem „Jestem jaki jestem”, symbolizująca odrębność każdego człowieka i jego niezbywalne prawo do wpływania na losy świata, niezależnie od tego, czy jest niepełnosprawny, czy nie. Całość niesamowitego widowiska do obejrzenia – tutaj. Równie piękna ceremonia zamknięcia dostępna jest tutaj.
Możemy się cofać dalej wstecz wyszukując nagrań i relacji pisanych z poprzednich ceremonii, ale to zajęłoby większość artykułu. Zachęcam Was drodzy czytelnicy do poszukiwań relacji z poprzednich igrzysk, może nawet tych z lat waszej młodości lub rodziców czy dziadków? A może niech Wam opowiedzą jak zapamiętali te wówczas piękne chwile? A jak wy pamiętacie swoje pierwsze paraolimpiady z telewizji?
Jestem pewny, że również i Wy drodzy czytelnicy jesteście ciekawi, czym zaskoczą Nas w tym roku Japończycy podczas obydwu ceremonii otwarcia i zamknięcia igrzysk. Nie brakuje wieści, że w ten spektakl zostaną zaangażowane najnowsze zdobycze techniki mające oszołomić widza i jak najlepiej przekazywać obraz z igrzysk na nasze ekrany w domowych pieleszach.
I na to liczę! Niech mnie zachwycą! ^_^
Licząc od dnia 30.05.2021 Do paraolimpiady pozostało 85 dni…
Maciej Warda