Fundacja 5 PORA ROKU rozpoczęła prace w przystosowaniu Muzeum na Majdanku w Lublinie do potrzeb osób niewidomych. We współpracy z Dyrekcją Muzeum troje wolontariuszy wzięło udział w szkoleniu pozwalającym zostać przewodnikiem muzealnym.
Następnie zorganizowaliśmy szkolenia dla aktualnie pracujących przewodników z zakresu oprowadzania osób niepełnosprawnych. W ramach szkolenia uczestnicy mogli nie tylko posłuchać teorii na temat oprowadzania, ale także poćwiczyć w ramach bloku z orientacji przestrzennej. Następnym elementem jest przygotowanie audiodeskrypcji – systemu opisów słownych w formie mp3, który pozwoli opisać niewidomym budynki i rzeźby znajdujące się na terenie byłego obozu koncentracyjnego.
Całość wymaga poświęcenia dużej ilości czasu oraz dni nagrań i testów. Chcemy stworzyć w tym miejscu system uniwersalny, który będzie zarówno ciekawy dla młodzieży jak i dla osób starszych. Kolejnym ostatnim już krokiem będzie utworzenie jednego dnia w miesiącu w którym to dla zgłoszonych wycieczek przewodnicy będą otwierali gabloty i pozwalali dotknąć eksponatów. Dzięki tym rozwiązaniu Muzeum na Majdanku będzie jedynym miejscem pamięci tak bardzo dostosowanym do potrzeb osób niewidomych i słabowidzących.
Majdanek – historia otwiera się na niewidomych
Audiodeskrypcja pochodzi z języka angielskiego – audio description (AD), jest techniką, która poprzez dodatkowe opisy słowne umożliwia osobom niewidomym odbiór wizualnej twórczości artystycznej. Osoby z uszkodzonym wzrokiem mogą zapoznać się z takimi dziedzinami sztuki jak film, teatr, malarstwo czy rzeźba.
Początek techniki audiodeskrypcji przypada na rok 1981 i związany jest z osobami takimi jak Margaret i Cody Pfanstiehl, którzy utworzyli organizację Audio Description Service. Niewidoma od urodzenia Margaret wraz z mężem zapoczątkowała tę niezwykłą technikę w waszyngtońskim teatrze „Arena Stage”. Ich organizacja doprowadziła do rozpowszechnienia audiodeskrypcji w teatrach na terenie Stanów Zjednoczonych.
Pierwszy pokaz filmu z audiodeskrypcją w Polsce odbył się w białostockim kinie „Pokój” pod koniec listopada 2006 roku. Niewidomi mieli możliwość obejrzenia filmu Michała Kwiecińskiego pt. „Statyści”. Stało się to dzięki inicjatywie niewidomego mieszkańca Białegostoku Tomasza Strzymińskiego. W tym samym mieście w Teatrze Lalek miał miejsce pierwszy spektakl teatralny z wykorzystaniem techniki opisu. Audiodeskrypcję przeniesiono również na Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
Pierwszym filmem z audiodeskrypcją oraz napisami dla niesłyszących wydanym na płycie DVD był „Katyń” Andrzeja Wajdy. Powstała Fundacja Audiodeskrypcji, która dzięki swej stronie internetowej przybliża ludziom technikę pomocną osobom niewidomym. W 2009 roku fundacja wraz z Wyższą Szkołą Administracji Publicznej w Białymstoku oraz białostocką Galerią Arsenał zorganizowała szkolenia oraz wystawę twórczości plastycznej z audiodeskrypcją. Na warsztatach osoby zainteresowane mogły dowiedzieć się, w jaki sposób tworzy się technikę, dzięki której niewidomi mogą na równi z osobami zdrowymi uczestniczyć w odbiorze kultury i sztuki.
Warto wspomnieć o Fundacji Dzieciom „Zdążyć z Pomocą” oraz Annie Żurawskiej, która od października 2008 roku jest koordynatorką projektu Kino „Poza Ciszą i Ciemnością”. Od maja 2009 roku Fundacja udostępnia spektakle teatralne osobom z dysfunkcją wzroku i słuchu w ramach projektu Teatr „Poza Ciszą i Ciemnością”. W 2010 roku częściowo udostępniono ekspozycję Muzeum Powstania Warszawskiego, a od 2011 roku dzięki audiodeskrypcji osoby niewidome mogą poznać dwie sale Zamku Królewskiego oraz wystawę Muzeum Narodowego.
Paweł Romański
Fundacja 5 PORA ROKU
Przypomnienie redakcji: