„Każdy człowiek ma prawo,
by szanowane było jego życie i godność,
które stanowią dobra nienaruszalne”
Jan Paweł II
W dniu 13 października 2017 w hotelu Victoria w Lublinie odbyła się była Środowiskowa Debata konsultacyjna w ramach Projektu „Wdrażanie Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych – wspólna sprawa”.
W debacie wzięły udział osoby niepełnosprawne wraz opiekunami między innymi z Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koła w: Łęcznej (grupa reprezentowana była przez 6 osób), Lublinie, Świdniku, Hrubieszowie.
Projekt realizowany jest od 1 marca 2016 roku przez Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, Akademię Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki, Warmińsko-Mazurski Sejmikiem Osób Niepełnosprawnych i kancelarię prawną Domański Zakrzewski Palinka Sp. K.
Debatę rozpoczęła witając wszystkich pani Alicja Jankiewicz – prezes Lubelskiego Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki. Prowadzące debatę Małgorzata Kazańska-Piłat i Katarzyna Kazańska dokonały wprowadzenia i poprosiły uczestników o przedstawienie się. Po prezentacji osób biorących w debacie przystąpiono do konsultacji przez środowisko osób z niepełnosprawnościami konkretnych wstępnych rekomendacji prawnych i pozaprawnych zmian proponowanych do wprowadzenia w politykach publicznych w celu ich dostosowania do postanowień Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych.
Konsultowane były rekomendacje prawne i pozaprawne w obrębie 6 działów administracji publicznej:
- administracja publiczna;
- sprawiedliwość;
- sprawy wewnętrzne;
- łączność;
- informatyzacja;
- członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
Każdy z działów był szczegółowo omawiany, poddawany pod dyskusję przed głosowaniem, w podziale na kategorie pogrupowane w oparciu o formalne kryteria legislacyjne, tzn.:
rekomendacje wymagające systemowej zmiany prawa – tego typu rekomendacje obejmą zmiany legislacyjne dotyczące norm prawnych o ukształtowanej treści i praktyce stosowania właściwej dla danej gałęzi prawa lub kilku gałęzi prawa; wdrożenie tych rekomendacji może polegać na zmianie więcej niż jednego aktu normatywnego lub przygotowaniu nowych jednostek systematycznych (działów, rozdziałów) dla obowiązującego aktu normatywnego;
rekomendacje wymagające równoległej zmiany kilku aktów normatywnych – tego typu rekomendacje obejmą zmiany legislacyjne dotyczące więcej niż jednego aktu normatywnego, lecz ich wdrożenie nie będzie związane z tak doniosłą zmianą jak w przypadku rekomendacji wymagających systemowej zmiany prawa, stąd charakteryzują się mniejszym stopniem skomplikowania legislacyjnego;
rekomendacje wymagające punktowej zmiany prawa – tego typu rekomendacje obejmą zmianę legislacyjną dotyczącą jednego przepisu prawnego, a zatem zmiany pojedynczego aktu normatywnego; są to rekomendacje o najmniejszym stopniu trudności z legislacyjnego punktu widzenia;
rekomendacje niewymagające zmiany prawa – tego typu rekomendacje są możliwe do wprowadzenia bez zmiany prawa, tj. w drodze samoregulacji lub poprzez tzw. „opcję zerową”, tzn. obowiązujące przepisy prawne pozostają niezmienione, lecz poprzez sformułowanie adekwatnej polityki zmianie ulega wykładnia i stosowanie tych przepisów, prowadząca do zniwelowania zidentyfikowanej bariery prawnej, na którą natrafiają osoby z niepełnosprawnościami.
Zadaniem osób biorących udział w debacie było przyporządkowanie rekomendacji do jednej z czterech poniższych grup osiągniętych w wyniku dyskusji:
- konieczne do wdrożenia;
- pożądane do wdrożenia;
- pomocnicze;
- zbędne.
Każda rekomendacja przypisana była do barier, które ma zlikwidować.
Uczestnicy debaty oprócz konsultacji bezpośredniej poprzez czynne uczestnictwo w debacie, dokonali konsultacji poprzez sporządzenie opinii w formie odpowiedzi na pytania ankiety wg formularza przygotowanego i przekazanego przez realizatorów projektu.
„Trudno poprawić los ludzi przez dobre prawa.
Łatwo jednak go pogorszyć przez złe”
Franklin D. Roosevelt
Debata dla środowiska osób z niepełnosprawnością intelektualną w Lublinie pokazała jak wiele jest do zrobienia i że oczywiste, nie zawsze jest oczywiste. Przerwy kawowe jak i obiadowa były wykorzystywane na rozmowy kuluarowe z ekspertami i dzieleniem się swoimi do świadczeniami z pracy na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych.
Debata została zapisana na nośnikach multimedialnych i poddana zostanie dalszej „obróbce”- porównanie wypowiedzi – wyników głosowania z opiniami zapisanymi w ankiecie. Każdy z uczestników debaty został zaopatrzony w bardzo ładnie wydane materiały informacyjne na debatę konsultacyjną osób z niepełnosprawnością intelektualną w ramach realizowanego projektu – Konwencja Wspólna Sprawa.
Uczestnicy debaty otrzymali też zaproszenie od pani Marii Pietruszy – Budzyńskiej i Zespołu Teatroterapii Lubelskiej na Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ludzi Niepełnosprawnych na dzień 25 października 2017 r. na przedstawienie „Opera Kartoflana”.
„Opera kartoflana”, opowiada o metamorfozie jaką przeszli w trakcie zajęć w Teatroterapii jej uczestnicy.
„Otwórz szeroko oczy i rozejrzyj się
czy ktoś nie potrzebuje trochę czasu, trochę uwagi.
Może jest to człowiek samotny
albo zgorzkniały, albo chory, albo niedołężny.
Może starzec, a może dziecko.
Nie pomiń okazji, gdy możesz coś
z siebie ludziom ofiarować jako człowiek”
Albert Schweitzer
Maria Lisek-Zięba
Zdjęcia Kamil Artur Kuliński