Konferencja „Edukacja włączająca, dlaczego (by) nie?” w Świdniku

6 czerwca, 2023
13:08

31 maja 2023 r. w Miejskim Ośrodku Kultury w Świdniku odbyła się konferencja, podsumowująca działania Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą (SCWEW): „Edukacja włączająca, dlaczego (by) nie?”.

Zadaniem każdej placówki edukacyjnej jest tworzenie warunków efektywnego kształcenia dla wszystkich uczniów i wspomaganie ich rozwoju, ale też tworzenie właściwej atmosfery sprzyjającej budowaniu przyjaznych relacji między członkami społeczności szkolnej i środowiska lokalnego.

Nieustanne zmiany współczesnego świata stawiają przed edukacją nowe wyzwania zmierzające do kształtowania społeczeństwa włączającego. Podejmowane są różne inicjatywy, które pomagają sprostać oczekiwaniom równego dostępu i równych szans dla wszystkich osób uczących się. U podstaw edukacji włączającej leży przekonanie, że skoro system edukacji jest wspólną, społeczną i obywatelską wartością, powinien służyć w równej mierze wszystkim – w tym w pełni sprawnym i z niepełnosprawnościami, uzdolnionym i mającym trudności w uczeniu się, tak jak i tym przybywającym do szkoły, czy przedszkola zza granicy. Na mocy nowatorskiego projektu „Pilotażowego wdrożenia modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą” zainicjowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Ośrodek Rozwoju Edukacji powołano SCWEW w Świdniku działający od października 2021 r.

Osiem szkół i przedszkoli objętych wsparciem SCWEW starało się dokonać rozeznania, na ile polski system edukacji wychodzi naprzeciw potrzebom społecznym? Realizacja projektu dobiega końca, więc przyszedł czas na podsumowanie realizowanych działań i ich efektów.

31 maja 2023 r. w Miejskim Ośrodku Kultury w Świdniku odbyła się konferencja, której myśl przewodnia brzmiała: „Edukacja włączająca, dlaczego (by) nie?”. Film prezentujący szkoły i przedszkola objęte wsparciem SCWEW w Świdniku oraz wypowiedzi nauczycieli określające zmiany, jakie zaszły w ich placówkach po realizacji projektu wprowadził zebranych w tematykę spotkania.

Jak istotną kwestią dla polskiej oświaty jest organizacja edukacji dostępnej dla każdego ucznia świadczy obecność licznych gości zaproszonych przez lidera SCWEW Panią Elżbietę Krupę.

Podziękowania dla osób związanych ze SCWEW w Świdniku, którzy zaoferowali wsparcie kadrowe i merytoryczne współpracującym szkołom, w imieniu Pana Przemysława Czarnka Ministra Edukacji i Oświaty przekazał Pan Radosław Brzózka – Pełnomocnik ds. Strategii Edukacji. Podkreślił profesjonalizm i wysokie kompetencje nauczycieli SOSW w Świdniku w realizacji zadania wdrażania i podnoszenia jakości edukacji włączającej. Wskazał na uwarunkowania i potrzeby w zakresie budowania inkluzyjnego społeczeństwa.

Pani Marzanna Habib – Wicedyrektor ORE podkreśliła zasadność realizacji pilotażowego modelu jako jednej z dróg zadbania o przyszłość dzieci i ich rozwój. Zaznaczyła, że projekt pozwolił na poznanie kompetencji kadr, określenie potrzeb oraz wsparcie uczniów, rodziców i nauczycieli w tych potrzebach. Jako niezwykle istotną kwestię dla powodzenia wprowadzanych zmian w ramach działań SCWEW wskazała współpracę szkół ogólnodostępnych ze szkołami specjalnymi, ale również z uczelniami wyższymi i środowiskiem lokalnym.

Utworzenie SCWEW w Świdniku Pani Teresa Misiuk – Lubelski Kurator Oświaty uznała za dobre posunięcie, pozwalające zrozumieć, czym jest edukacja włączająca. Podkreśliła również znaczenie współpracy między szkolnictwem specjalnym i ogólnym. Dziękując wszystkim osobom zaangażowanym w realizację zadań w ramach projektu wyraziła przekonanie, że zdobyte doświadczenia będą owocować.

Z kolei Pan Łukasz Reszka – Starosta Świdnicki, dziękując wszystkim osobom zaangażowanym w realizację projektu zwrócił uwagę na wartość więzi, które powstały dzięki współpracy kadry wszystkich placówek objętych projektem. Wyraził też nadzieję, że będą one trwałe i przyniosą następne dobre działania.

W grupie zaproszonych gości znaleźli się:

Pani Kazimiera Krakowiak z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gość honorowy, przyjaciel ośrodka, mentor SCWEW w Świdniku,
Pan Romuald Gumienniak Członek Zarządu Powiatu Świdnickiego,
Pan Andrzej Mańka, Przewodniczący Rady Powiatu,
Pani Ewa Broma – Bąk, menadżer projektu SCWEW,
Pani Elżbieta Kuźba,
Pani Aleksandra Sępoch, Dyrektor Wydziału Edukacji Specjalnej i Wspomagania,
Pan Leszek Twarowski, dyrektor Podlaskiego Ośrodka doskonalenia Nauczycieli w Białymstoku,
Pan Krzysztof Staruch, LSCDN,
Pani Barbara Burlita – Sadowska, PFRON
Pani Irena Kijek, PFRON
Pani Dorota Makara, Naczelnik Wydziału Obsługi Szkół i Placówek Oświatowych Powiatu Łęczyńskiego,
Pan Artur Radko, Kierownik Zespołu Obsługi Szkół i Przedszkoli w Łęcznej,
Pani Iwona Wójcik – Zagraba, pracownik wydziału oświaty Gminy Mełgiew,
Przedstawiciele Przedszkola Terapeutycznego „Słoneczna Kraina” w Cieszynie; Pan Krzysztof Kroczek, Lucyna Ligierska, dr Sylwia Wrona,
Pan Krzysztof Kusiński, dyrektor Zespołu Szkół Specjalnych w Skoczowie,
Pani Katarzyna Heller,
Dyrektorzy placówek specjalnych, w których działają SCWEW-y, Pan Marcin Kruk, dyrektor Zespołu placówek Edukacyjno – Wychowawczych w Skarżysku Kamiennej, lider SCWEW; Pani Elżbieta Gwizdek, lider SCWEW w Ropczycach, wraz z ekspertami; Pani Małgorzata Nowak – Partyka, lider SCWEW w Podgłębokim,
Pani Maria Wójcik – Baluk, sympatyk i doradca SCWEW, emerytowany dyrektor SOSW w Kozicach dolnych,
Pani Iwona Ratajczak, Prezes PSONI w Świdniku,
Pani Magdalena Szumiata, kierownik DCA,
Pani Żaneta Adamek, Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Świdniku,
Pani Małgorzata Mądry, Kierownik OIK w Świdniku,
Pan Dariusz Szałaj, Dyrektor Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej.

Wykład wprowadzający w zagadnienie edukacji włączającej wygłosił prof. Wojciech Otrębski, wykładowca KUL, konsultant międzynarodowych programów badawczych. Określił rolę i zadania SCWEW-ów jako jedną z dróg, która zmierza do edukacji wysokiej jakości. Podkreślił, że właściwe postawy społeczne, atmosfera współpracy oraz spójność celów i zadań określone systemowymi rozwiązaniami pozytywnie wpłyną na jakość realizowanego procesu. Przybliżył też standardy oceny funkcjonalnej, jako narzędzia do właściwej diagnozy ucznia.

Pracownicy uczelni wyższych realizujący zadania ekspertów wspierających realizację projektu SCWEW podzielili się swoimi opiniami oraz doświadczeniami zdobytymi w czasie konsultacji i superwizji dla rodziców i nauczycieli. Dr Ewa Trojanowska omówiła zagadnienia problemów wychowawczych, zaburzeń zachowania oraz niedostosowania społecznego. Zwróciła uwagę na sytuację dziecka niosącego często bagaż traumatycznych przeżyć: np. agresji rodzica, czy złych wzorów wychowawczych. Podkreśliła rolę działań SCWEW we wskazaniu przyczyn trudności dziecka i szukaniu ich rozwiązań.

Dr hab. Anna Prokopiak z kolei wskazała na wartość wsparcia rodziców w formie rozmowy z osobą spoza szkoły, czy poradni psychologiczno-pedagogicznej. Podkreśliła ogromne znaczenie stworzenia możliwości skorzystania przez rodziców z takiej formy wsparcia. Wskazała na trudność jaką stanowi dla rodzica radzenie sobie z problemami dziecka niepełnosprawnego.

W dalszej części spotkania Pani Dorota Prysak podkreśliła istotę współpracy wszystkich osób zaangażowanych w realizację zadań SCWEW gdyż obszarem swoich działań obejmuje ucznia, jego rodzinę, lokalną społeczność i instytucje mające wpływ na edukację i funkcjonowanie dziecka/ucznia z niepełnosprawnością.

Obraz osiągniętych zmian na różnych płaszczyznach przedstawili nauczyciele praktycy bezpośrednio zaangażowani w organizację i realizację projektu.

Pan Mirosław Król, dyrektor Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Świdniku omówił obszary rozwoju inkluzji w liceum. Wskazał pozytywne zmiany, które nastąpiły w społeczności szkolnej dzięki realizacji projektu, ale też podzielił się obawami w kwestii realizacji edukacji włączającej w licznych klasach szkoły ponadpodstawowej.

Pani Magdalena Kowalczyk będąca koordynatorem działań SCWEW w Zespole Szkół w Piaskach przedstawiła zadania i sukcesy nauczyciela w edukacji włączającej, ale też podzieliła się trudnościami z jakimi musi się borykać.

Pani Małgorzata Guellard, dyrektor Szkoły Podstawowej w Kalinówce, koordynator SCWEW i metodyk LSCDN zapoznała uczestników konferencji ze swoimi doświadczeniami w zakresie funkcjonowania uczniów w klasie zróżnicowanej, dostosowania form i metod pracy do potrzeb i możliwości uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych oraz z przykładami satysfakcji tych uczniów z własnych osiągnięć.

Cennym doświadczeniem była wypowiedź Pani Wioletty Rożek, osoby niepełnosprawnej, która opowiedziała o dobrych i złych doświadczeniach funkcjonowania w grupie społecznej, o swojej drodze kształcenia oraz o osiągnięciach i planach na przyszłość.

Ogrom pracy włożony w realizację projektu podsumowała Pani Iwona Jarecka, przedstawiciel kadry SCWEW w Świdniku. Przytoczyła ogromne liczby uczniów, nauczycieli i rodziców objętych wsparciem. Zaznaczyła, że realizowane zadania w ramach projektu pozwalały nie tylko poznać potrzeby uczniów, ale też wskazywały konkretne działania i rozwiązania problemów. Wśród zaproponowanych wielu form wsparcia dla nauczycieli i rodziców znajdowały się m.in.: warsztaty, szkolenia, wizyty studyjne, superwizję edukacyjne, zajęcia otwarte, mentoring, sieci współpracy i samokształcenia, doradztwo i konsultacje ze specjalistami dla rodziców i uczniów oraz inne działania mające na celu integrację społeczności szkolnych i lokalnych.

Korzyści dla uczniów, ich rodziców oraz dla nauczycieli wynikające ze współpracy szkół i przedszkoli ogólnodostępnych ze szkołą specjalną w ramach realizacji projektu SCWEW stanowią dobry początek dalszego rozwoju placówek w zakresie edukacji włączającej. Natomiast współpraca ze środowiskiem lokalnym rozpoczęła pozytywne przemiany mające na celu aktywizowanie całego społeczeństwa do działań rozwijających warunki i formy pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu różnych wspólnot społecznych.