W bieżącym roku, 27 kwietnia, mija pięć lat od śmierci dr Stanley’a Greenspana. Urodził się on 1 czerwca 1941 r., zmarł 27 kwietnia 2010 r. po powikłaniach po udarze mózgu. Najkrótszy biogram Greenspana można sprowadzić do następujących uwag: urodzony w USA syn emigrantów z Polski, uczeń Skinnera (Harward), ceniony i wielokrotnie nagradzany profesor psychiatrii dziecięcej, psychoanalityk, autor modelu rozwojowego terapii dzieci (w tym niemowląt) z zaburzeniami zdrowia psychicznego i rozwoju zwanego DIR/Floortime.
W dniach 9-12 kwietnia 2015 roku na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UMCS gościł z wykładami syn amerykańskiego psychiatry – Jake Greenspan. Stanley i Jake Greenspan’owie wspólnie zaczęli pracować w roku 1998, owocem współpracy ojca i syna jest m.in. Kwestionariusz Rozwoju Funkcjonalno-Emocjonalnego, opublikowany w piśmie Journal of Developmental and Learning Disorders w roku 2000. Greenspan’owie wspólnie prowadzili też warsztaty z modelu DIR i metody Floortime (w dosłownym tłum. „czas podłogowy”) oraz pomagali rodzinom jako dyrektorzy The Floortime Center®. Wespół z Timem Bleecker’em stworzyli też programy oceny i interwencji w oparciu o wszystkie aspekty modelu DIR, a następnie wdrażali je wśród dzieci z różnorodnymi trudnościami rozwojowymi i trudnościami w uczeniu się.
Jake Greenspan jest członkiem Zarządu organizacji non-profit All The Difference Inc., zajmującej się metodą DIR/Floortime Wilmington, jest też jednym z założycieli szkoły Creative Minds Public Charter School w Waszyngtonie. Obecnie jest jednym z dwóch dyrektorów The Floortime Center® – centrum rozwoju dzieci, specjalizującym się w wykorzystaniu metody DIR/Floortime. Od momentu otworzenia The Floortime Center® w 2004 roku, Jake Greenspan i jego współpracownicy podjęli pracę z ponad 2000 rodzin z całego świata, prowadzili szkolenia dla różnorodnych organizacji zdrowotnych i edukacyjnych oraz stały monitoring pracy 54 specjalistów pracujących z użyciem metody Floortime® Greenspan’a w 9 krajach.
Podczas spotkań ze studentami, naukowcami, terapeutami oraz rodzicami dzieci z autyzmem Jake przedstawiał główne cele pracy z dzieckiem ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, wynikające z koncepcji pracy opracowanej przez swego ojca.
Według modelu DIR opracowanego przez Stanleya Greenspana, podstawą rozwoju osoby jest równowaga sensoryczna, planowanie motoryczne i sekwencjonowanie, przetwarzanie wzrokowo-przestrzenne, przetwarzanie słuchowe i równowaga emocjonalna. Model DIR to narzędzie oceny, natomiast Floortime (tzw. czas podłogowy) to technika pracy.
Podstawą metody Floortime jest podążanie za dzieckiem, stawianie mu wyzwań i stopniowe ich rozszerzanie. W prowadzeniu terapii kluczowe jest zaś dawanie możliwości wyboru. W praktyce terapeutycznej często jesteśmy bardziej skupieni na tym, na czym nam zależy, a nie na tym, na czym zależy dziecku. Floortime leży u podstaw kompleksowego programu, który opiera się na pracy z dzieckiem na jego poziomie rozwoju emocjonalnego, nawiązywaniu z nim relacji sprzyjających nauce i dopasowanych do indywidualnych różnic w przetwarzaniu informacji w celu umożliwienia dziecku kolejnych szczebli rozwoju
Podejście Dir/Floortime, ogólnie określane jako „metoda rozwojowa oparta na budowaniu relacji”, skupia się na nauce naturalistycznej – tj. uczeniu się poprzez interakcje i odkrywanie rzeczywistości. Dzięki takiej pracy interakcje społeczne dzieci ze spektrum autyzmu ulegają poprawie, wzrasta ich zaangażowanie w zabawy społeczne, nawiązywanie przyjaźni, pojawia się akceptacja serdeczności i zależności, dodatkowo rozwija się umiejętność myślenia. Tego typu metody pozwalają na opanowanie takich umiejętności jak nawiązywanie relacji i kontaktów z innymi, odczytywanie sygnałów społecznych oraz ćwiczenie ich w spontanicznych interakcjach.
Bez wątpienia była to ważna wizyta dla całego środowiska. Można sobie życzyć, by jak najszybciej przyniosła owoce w codziennej pracy z osobami z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
Anna Prokopiak