Od 2008 roku każdego 1 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Wózka Inwalidzkiego, aby uhonorować pozytywny wpływ wózków inwalidzkich na osoby niepełnosprawne. Chociaż myślę, że warto i trzeba o tym pamiętać codziennie, a nie tylko w taki dzień jak dzisiaj.
Międzynarodowy Dzień Wózka Inwalidzkiego – dzisiaj obchodzimy ten szczególny dzień, mający na celu podkreślenie znaczenia wózków inwalidzkich dla osób z niepełnosprawnościami. Warto zwrócić uwagę, że miliony ludzi na całym świecie potrzebują wózków inwalidzkich, jednak niestety nie mają do nich odpowiedniego dostępu.
Międzynarodowy Dzień Wózka Inwalidzkiego został ustanowiony w 2008 roku przez Steve’a Wilkinsona, który sam spędził większość życia na wózku inwalidzkim. Celem tego dnia jest zwrócenie uwagi na pozytywny wpływ, jaki mają wózki inwalidzkie na życie osób z niepełnosprawnościami, oraz docenienie pracy osób wspierających tych potrzebujących wózków i tworzą świat bardziej dla nich dostępny. Dostępność odpowiedniego wózka inwalidzkiego jest kluczowa dla samodzielności i aktywności społecznej osób z niepełnosprawnościami.
Międzynarodowy Dzień Wózka Inwalidzkiego – wpływ na życie
Dla osób z niepełnosprawnością ruchową istotne jest zapewnienie im dostępu do wózka inwalidzkiego. Pozwala to na samodzielne i aktywne uczestnictwo w życiu społecznym, pracy, podróżowaniu, uczestnictwie w kulturze, wydarzeniach społeczno-politycznych, życiu towarzyskim oraz religijnym. Osoby korzystające z wózków inwalidzkich mogą prowadzić aktywny tryb życia, zarówno rodzinny, towarzyski jak i zawodowy. Mogą pełnić funkcje polityków, aktywistów, kierowców, nauczycieli, uczniów, studentów, tancerzy, a także sportowców i wiele innych.
Międzynarodowy Dzień Wózka Inwalidzkiego – krótka historia
Wówczas urządzenie nazywane było nie wózkiem, a krzesłem inwalidzkim. Co również zwraca uwagę, to fakt, że koła były niezwykle małe, mniejsze niż we współczesnych krzesłach obrotowych na kółkach.
W historii pojawia się również polski wątek, kiedy około 1640 roku skonstruowano „mobilne krzesło” dla króla Władysława IV Wazy, który zmagał się z reumatyzmem.
W 1885 roku odkryto obręcze przymocowane do kół, służące do napędu wózka. Natomiast w 1899 roku skonstruowano wózek napędzany benzynowym silnikiem spalinowym. Rok później powstał wózek napędzany ręcznie za pomocą przekładni łańcuchowej, wtedy też pojawił się pierwszy wózek z kołami ze stalowymi szprychami.
Prawdziwy przełom nastąpił w 1932 roku, kiedy niepełnosprawny przyjaciel z Ameryki, Herbert Everest, poprosił Harrego Jenningsa o skonstruowanie pierwszego składanego wózka nadającego się do transportu. Sprzęt był lekki, wykonany z rurek, natomiast siedzisko i oparcie były materiałowe – waga wynosiła 25 kg. Pierwszy wózek elektryczny skonstruowano w 1984 roku w Norwegii.
Międzynarodowy Dzień Wózka Inwalidzkiego – wózki
Obecnie na rynku dostępne są różne rodzaje wózków inwalidzkich, w tym napędzane przez osobę drugą, hybrydowo (siłą mięśni użytkownika i wspomagającymi silnikami elektrycznymi), przez osobę z niepełnosprawnością za pomocą ramion oraz silnikiem elektrycznym. Ponadto ze względu na przeznaczenie wózki inwalidzkie dzielimy m.in. na: sportowe, uniwersalne, aktywne, terenowe i wielofunkcyjne.
Wózki aktywne – indywidualnie dopasowywane do użytkownika, umożliwiają samodzielne pokonywanie niektórych przeszkód architektonicznych, urbanistycznych i terenowych. Ich konfiguracja zwiększa mobilność kosztem zmniejszonej funkcji ortoptycznej. Są podstawowym narzędziem rewalidacji dla osób po urazach rdzenia kręgowego.
Wózki sportowe – produkuje się je w różnych odmianach, z których każda jest przeznaczona do uprawiania konkretnej dyscypliny sportu (np. tenis, koszykówka, rugby, szermierka, wyścigi szosowe, zjazdy górskie, taniec integracyjny itd.).
Wózki z napędem elektrycznym – przeznaczone dla osób z znaczną niepełnosprawnością, umożliwiają przemieszczanie się zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz pomieszczeń. Szczególnym typem tego rodzaju wózka jest mechatroniczny iBOT.
Wózki wielofunkcyjne – pełnią dodatkowe funkcje terapeutyczne, takie jak możliwość pionizacji użytkownika. Przeznaczone głównie dla osób cierpiących na choroby neurologiczne, po urazach kręgosłupa, osoby mające problemy z samodzielnym poruszaniem się.
Wózki pasywne – dopasowane do wymiarów antropometrycznych użytkownika, zapewniające stabilność siedzenia i asystę ze strony drugiej osoby kosztem zmniejszonej mobilności.
Wózki uniwersalne – służą do doraźnego transportu wewnątrz instytucji (np. szpitale, lotniska).
Wózki terenowe – wyposażone w szerokie niskociśnieniowe opony lub system gąsienicowy, umożliwiające poruszanie się w trudnym terenie.
Savoir-vivre
Poznajmy najważniejsze zasady savoir-vivre wobec osób korzystających z wózka inwalidzkiego:
- Zwracając się do osoby z niepełnosprawnością lub mówiąc o niej, stawiaj osobę na pierwszym miejscu. Zamiast „przykuty” do wózka inwalidzkiego”, używaj wyrażenia „osoba korzystająca z wózka inwalidzkiego”.
- Szanuj przestrzeń osoby korzystającej z wózka i nie wykorzystuj jej do własnych potrzeb. Wózek inwalidzki nie jest sprzętem do postawienia przedmiotów czy miejscem do podparcia się, nie służy do zabawy ani do poruszania się dla przyjemności.
- Nie nachylaj się zbyt mocno nad osobą na wózku podczas rozmowy czy pozdrowienia. Stosuj się do zasad savoir-vivre tak, jakbyś rozmawiał z osobą zdrową. Jeśli spotkanie będzie dłuższe, postaraj się usiąść tak, aby twoja twarz była na wysokości twarzy rozmówcy.
- Unikaj stania nad głową osoby siedzącej na wózku podczas rozmowy, aby nie musiała stale podnosić głowy, co jest dla niej niewygodne.
- Zanim dotkniesz wózka, zapytaj osobę korzystającą z niego, czy potrzebuje pomocy i w jaki sposób. Unikniesz tym samym potencjalnych krzywd i uszkodzeń wózka inwalidzkiego.
Źródło: bezpiecznapodroz.org Autor: Eryk Gospodarczyk