W grupie osób współpracujących z Lubelskim Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki, znaleźli się: Kaja Lorenc oraz Łukasz Lewicki. Podczas wizyty wykonali przegląd dostępności budynku.
Opiekun przestrzeni młodzieżowej Punktu Kultury Pan Tymoteusz Wojna podobnie jak inni opiekunowie przestrzeni młodzieżowych w Lublinie okazał się osobą otwartą i zainteresowaną tematem dostępności. Miło wiedzieć, że tak wiele osób zaczyna sobie zdawać sprawę jak niewiele wie o potrzebach osób z niepełnosprawnością i zaczyna poszukiwać źródeł informacji na ten temat. Sokrates prawdopodobnie byłby z nich dumny i nazwałby taką postawę mądrą.
Otoczenie budynku
Przyjechaliśmy taksówką, kierując się dwoma powodami. Po pierwsze czas i inne pilne zajęcia wymagające naszej uwagi nas goniły. Po drugie musieliśmy jechać aż z Poręby na Stare Bronowice. I dobrze zrobiliśmy. Bo na drodze z przystanku napotkalibyśmy wiele barier.
Z racji, iż okolica i budynki przetrwały w znacznej części różne zawieruchy dziejowe oraz pamiętają okres co najmniej przed II wojny światowej — mamy do czynienia z infrastrukturą starego typu (Wiem, to duże uproszczenie). A chodniki i jezdnia, pomimo iż są nowsze, znajdują się w stanie i tak pozostawiającym wiele do życzenia. Oznacza to, że na stosunkowo długiej drodze z przystanku przy Parku Bronowice pod lokal Punktu Kultury znajduje się wiele barier w postaci krawężników, różnic poziomów czy uszkodzeń powierzchni. Ba, niedaleko wejścia do lokalu, znajdowała się na chodniku całkiem pokaźna kupka piasku. Ponadto przed samymi drzwiami stał samochód, co ograniczało przestrzeń nie tylko dla osób na wózkach, ale nawet dla osób poruszających się o kulach.
No, ale opisane powyżej przeszkody pozostają poza obszarami wpływu gospodarza Punktu Kultury.
Wspominając o osobach na wózkach, obawiam się, że lokal nie jest możliwy do dostosowania do potrzeb tych osób. Główne powody są dwa: po pierwsze mała przestrzeń do zagospodarowania (także wewnątrz lokalu), a po drugie budynek jest zabytkowy, co oznacza, że nie wszystkie modyfikacje można zastosować bez ingerencji w bryłę budynku, a poza tym wymagają zgody Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Trudno także byłoby wyznaczyć miejsce parkingowe, co najwyżej można zastosować wyłączenie przestrzeni przed wejściem z użytku prywatnego. Zatem moją pierwszą rekomendacją jest zmiana lokalizacji i z czym Pan Tymoteusz zgodził się i powiedział, że od dawna szuka lepszego miejsca w okolicy, zaznaczając, że jest to niełatwe zadanie, ponieważ niewiele jest lokali wolnych w lepszym stanie. Tymczasowo można wypróbować składaną pochylnię, pod warunkiem, że wyłączy się obszar na chodniku przy drzwiach z możliwości parkowania samochodów.
Ponadto lokal w budynku jest własnością Zarządu Nieruchomości Komunalnych, więc wszelkie zmiany wymagają współpracy między nią a Fundacją Dobrych Pomysłów, która ten lokal wynajmuje.
Wejście do budynku
Plusy z dostępności:
Szerokie drzwi wejściowe.
Większość przestrzeni wewnątrz budynku umożliwia odpowiednią organizację, zapewniającą swobodne poruszanie się.
Nie da się jednak ukryć, że dany lokal jest architektonicznie niemal niemożliwy do adaptacji do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Z tego powodu proces dostosowania powinienem iść w kierunku potrzeb osób poruszających się o kulach, osób niewidomych i niedowidzących, słabosłyszących i Głuchych.
Z rekomendacji dotyczących wejścia do budynku w najbliższej przyszłości można poprawić stan techniczny schodów. Nawet przy braku zgody konserwatora zabytków można stworzyć dostawiane schody z poręczą, dzięki czemu dostanie się do środka będzie znacznie łatwiejsze.
Wnętrze
Bardzo mała przestrzeń do zagospodarowania. Konieczna jest dobra organizacja, umożliwiająca swobodny dostęp do toalety. Warto pomyśleć o kontrastowych oznaczeniach wewnątrz budynku potencjalnych elementów, mogących stanowić barierę np. kolumnę.
Można pomyśleć o zapewnieniu przenośnej pętli indukcyjnej (przez zakup lub wypożyczenie) dla osób słabosłyszących z aparatami słuchowymi. Dla osób Głuchych z kolei można by stworzyć procedurę zgłaszania potrzeby obecności tłumacza języka migowego na wydarzeniach kulturalnych.
Należy umieścić na stronie internetowej deklarację dostępności z opisem rozkładu pomieszczeń, najłatwiejszym sposobem dotarcia na miejsce oraz pozostałymi formami zapewnienia dostępności.
Toaleta dla osób z niepełnosprawnościami
Na dostępnej kondygnacji wysokiego parteru znajduje się toaleta. Nie ma możliwości zapewnienia dostępu dla osób poruszających się na wózku, tj. nie ma szans zapewnienia przestrzeni manewrowej 1,5 m na 1,5 metra, ale można zainstalować umywalkę z wydłużonym uchwytem dla osób z ograniczeniami ruchu kończyn górnych. Nie zawadzi także instalacja pochwytów uchylnych po obu stronach sedesu i umywalki, z których mogą skorzystać osoby poruszające się o kulach.
Dostęp do informacji i procedury ewakuacyjne
Strona internetowa nie jest w pełni zgodna z WCAG 2.1 i posiada pewne braki np. niewystarczający kontrast. Brakuje również deklaracji dostępności z opisem stanu dostępności architektonicznej, a także z opisem dostępu alternatywnego w dostaniu się do budynku (w chwili obecnej tylko z pomocą opiekunów przestrzeni młodzieżowej).
Stronę internetową Fundacji dobrych Pomysłów można znaleźć pod tym linkiem: dobrychpomyslow.pl.
Warto także oznaczyć piktogramami elementy służące ewakuacji tj. drzwi, gaśnicę itd.
Podsumowanie
Podsumowując wizytę, uważamy ją za udaną. Opiekun przestrzeni młodzieżowej ma świadomość konieczności wykonania doraźnych działań w procesie poprawy dostępności tego lokalu dla przynajmniej niektórych grup osób z niepełnosprawnościami, które wymagają nierzadko znacznych nakładów finansowych. W dłuższej perspektywie konieczna jest jednak zmiana lokalizacji, ponieważ pełna modernizacja pod kątem osób ze szczególnymi potrzebami, w szczególności osób poruszających się na wózkach wydaje się niemożliwa nawet przy nieograniczonych funduszach, których jak wiadomo, nie ma. Jak zawsze warto pamiętać o zasadzie racjonalnych rozwiązań, które mówią o równowadze pomiędzy nakładami finansowymi a skutecznością działań w zakresie zapewnienia dostępności.
Jeszcze raz pochwalę postawę gospodarza spotkania Pana Tymoteusza, w szczególności za wszystkie wyjaśnienia i otwartość na ideę dostępności.
Łukasz Lewicki