Dnia 29 września 2011 roku w Książnicy Zamojskiej im. Stanisława Kostki Zamojskiego w Zamościu odbyło się seminarium „Budowanie przyjaznego świata dla osób Niepełnosprawnych” poświęcone ludziom z niepełnosprawnością wzroku.
Spotkanie zainaugurowała dyrektor Książnicy Zamojskiej pani mgr inż. Danuta R. Kawałko, która omówiła pracę i działania placówki na rzecz osób niepełnosprawnych z różnymi dysfunkcjami. Działania te, nie dotyczą wyłącznie sfery czytelnictwa, ale mają także na celu integrację środowiska takich osób ze społeczeństwem. Poinformowała także o działalności Ośrodka Czytelnictwa Niepełnosprawnych, w którym znajduje się zbiór książki mówionej.
Następnie głos zabrał dyrektor Zarządu Okręgu Polskiego Związku Niewidomych w Lublinie pan Zbigniew Nastaj. Przybliżył on słuchaczom bogatą historię PZN, a także przypomniał o setnej rocznicy powstania Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach. Mówił m.in. o filarach rehabilitacji podstawowej osób niewidomych i ociemniałych, tj. nauce bezpiecznego poruszania się z białą laską, szkoleniu w zakresie samoobsługi i wykonywania czynności dnia codziennego metodami bezwzrokowymi, nauce posługiwania się systemem Braille’a i nowoczesną techniką. Dyrektor Nastaj zwrócił również uwagę na współczesne przyczyny utraty wzroku, m.in. barwnikowe zwyrodnienie siatkówki, pigmentozę, jaskrę, oraz największego „dostarczyciela” członków PZN – cukrzycę.
W odpowiedzi na pytanie z sali o możliwości zatrudnienia osób z niepełnosprawnością wzroku, dyrektor Nastaj przybliżył słuchaczom historię spółdzielni im. Modesta Sękowskiego i spółdzielczości niewidomych w Polsce, opowiedział o problemach i kłopotach takich przedsiębiorstw we współczesnych realiach wolnorynkowych. „PZN monitoruje rynek pracy i szkoli ze środków własnych, ze środków UE, czy Europejskiego Funduszu Społecznego, aby dać takim osobom przewagę konkurencyjną w zatrudnieniu”. Zwrócił też uwagę na możliwość dofinansowania zatrudnienia przez PFRON.
Następnym punktem programu seminarium była projekcja filmu „N jak niewidomy”, który pokazał w jaki sposób osoby niewidome radzą sobie w codziennym życiu, kiedy i w jakich sytuacjach trzeba im umiejętnie pomóc. Po filmie pani Danuta Wójcik z Ośrodka Czytelnictwa Niepełnosprawnych w Książnicy Zamojskiej, zaprezentowała książki pisane systemem Braille’a, m.in. „Sto najpiękniejszych miejsc na świecie”, a także wspomniała o książkach mówionych. Pani Wójcik mówiła o motywacji do rozwoju twórczego i do tworzenia kultury. Krótko opowiedziała o swoim udziale w konferencji „Niewidomi w kulturze”, podając wiele interesujących informacji historycznych i ciekawostek. Wspomniała także poetów młodego pokolenia oraz konkursy ogólnopolskie, w których brali oni udział, czego efektem są wydania laureatów, m.in. Szczepana Karasia z Łęcznej, Jarosława Andrasiewicza z Łodzi, Elżbiety Kopras, oraz obecnej na seminarium Anieli Kapłon. Poruszony został również problem ograniczonej dostępności edukacji muzycznej dla uzdolnionych osób niewidomych.
Zwrócono także uwagę na audio deskrypcję – nową technikę udostępniającą niewidomym np. sztukę teatralną, seans kinowy, czy ekspozycję w muzeum. Omówiono możliwości wprowadzenia audio deskrypcji w placówkach kulturalnych i innych obiektach, podając przykłady najlepiej przystosowanych placówek w kraju, m.in. muzeum Powstania Warszawskiego i Zamek Królewski w Warszawie. Wśród wielu poruszanych zagadnień, zwrócono również uwagę na dostępność przestrzeni publicznej dla osób niewidomych i konieczność lepszego oznaczenia i stosowania sygnalizacji dźwiękowej.
Kolejnym punktem seminarium była autoprezentacja młodej pisarki Katarzyny Krupy, piszącej pod pseudonimem Karina Pomorska, która zadebiutowała w zeszłym roku zbiorem tekstów „W kajdanach miłości”. W tym roku wydała następną książkę „Róże wśród mgły”.
Na zakończenie seminarium, przedstawicielki Lubelskiego Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Zofia Brzozowska, Anna Gołąb i Teresa Tkaczyk z Biura Karier LFOON w Zamościu przybliżyły zebranym działalność Forum, jego zadania i cele. Wspomniano m.in. o Biuletynie Informacyjnym i konkursie na najlepszą relację dotyczącą środowiska osób niepełnosprawnych.
W podsumowaniu, organizatorzy seminarium jeszcze raz podkreślili ogromną rolę bibliotek w pracy ze środowiskami osób niepełnosprawnych.
Kazimierz Adomat