Dnia 21 września 2021 r. w toku uroczystej Gali Trzeciego Sektora w Lubelskim Centrum Konferencyjnym nagrodzeni zostali laureaci „Nagrody Trzeciego Sektora”. To coroczne wydarzenie współorganizowane jest przez Radę Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie i Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych. Sama Gala była integralnym elementem Lubelskiego Forum NGO Lubelskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych, odbywającego się w dniach 21-22 września.
Jako uczestnik tego wydarzenia pragnę skoncentrować się na tych akcentach rozstrzygniętego konkursu, które mają związek z działalnością na rzecz osób niepełnosprawnych. Wcześniej jednak zadośćuczynić chciałbym obowiązkowi przedstawienia rezultatów konkursu.
Wśród instytucji nagrodzonych przez Marszałka Województwa Lubelskiego znalazły się:
– Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce (Medal Pamiątkowy Województwa Lubelskiego);
– Charytatywne Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Chorym „MISERICORDIA” (I Wyróżnienie);
– Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi (II Wyróżnienie).
Przez Radę Działalności Pożytku Publicznego nagrodzone zostały następujące podmioty:
– W kategorii I-ej Nagroda dla Samorządu wspierającego działania Trzeciego Sektora Województwa Lubelskiego 2020: Gmina Opole Lubelskie;
– W kategorii II-ej Nagroda dla Przedstawiciela biznesu wspierającego działalność Trzeciego Sektora Województwa Lubelskiego 2020: Leszek Rojek;
– W kategorii III-ej Osobowość Trzeciego Sektora Województwa Lubelskiego 2020: Wojciech Dec;
– W kategorii IV-ej Organizacja Pozarządowa promująca Trzeci Sektor i Województwo Lubelskie 2020 (Mały Ambasador): Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym Krok za Krokiem w Zamościu;
– W kategorii V-ej Wolontariusz roku 2020: Artur Kwapiński.
Ponadto wyróżnieni przez ten organ zostali:
– W kategorii II-ej: Ryszard Mączka;
– W kategorii IV-ej: Radzyńskie Stowarzyszenie „Podróżnik”; Towarzystwo Przyjaciół Nałęczowa; Stowarzyszenie „Przeszłość – Przyszłości”; Stowarzyszenie Aktywizacji Polesia Lubelskiego;
– W kategorii V-ej: Zygmunt Marek Miszczak.
Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Samorządowych postanowił o nagrodzeniu podmiotów:
– Bractwo Miłosierdzia Św. Brata Alberta; Stowarzyszenie Osób z Niepełnosprawnością i Ich Przyjaciół „Zbyszko”.
W wyniku decyzji tego organu Złotym Parasolem nagrodzeni zostali:
– W kategorii Przyjaciół Związku Stowarzyszeń FLOP: Waldemar Weiks;
– W kategorii Za najlepszą inicjatywę organizacji członkowskiej Związku Stowarzyszeń FLOP: Ewa Rembeka.
Zanim zatrzymam się nad charakterystyką nagrodzonych a działających w obszarze służby interesom osób niepełnosprawnych podmiotów, relację z Gali dopełnić muszę informacją, że oprócz wręczenia nagród, składały się na nią także Koncert „Pieśni Kresów Naszych” Adama Szabata i Jana Kondraka oraz umożliwiający rozmowy kuluarowe bankiet.
Sam koncert, pomimo późnych godzin wieczornych, mógł oczarować każdego ze słuchaczy kunsztem wokalnym artystów i skalą przekazanych emocji – dobrany przez Szabata i Kondraka repertuar charakteryzował się koncentracją na ukazaniu wzruszających historii mieszkańców Kresów.
Wyróżnione przez Marszałka Województwa Lubelskiego a reprezentowane przez swojego Prezesa ks. Tadeusza Pajurka ChSNPCh „MISERICORDIA” od lat trzydziestu koncentruje się na wielowymiarowej i wielokierunkowej służbie interesom osób zmagających się z kryzysem psychicznym. Jego bezpośredni beneficjenci korzystają z szeregu form pomocy w powrocie do pełnowartościowego pełnienia ról społecznych.
Do form takich należy np. Środowiskowy Dom Samopomocy „MISERICORDIA”, który służy swoim domownikom jako miejsce pobytu dziennego. Warsztat Terapii Zajęciowej „MISERICORDIA” zaś, poprzez rehabilitację społeczną i zawodową osób po przebytym kryzysie psychicznym, troskę o Ich wszechstronny rozwój, przywraca swoim podopiecznym umiejętności niezbędne do podjęcia zatrudnienia. Zakład Aktywności Zawodowej „MISERICORDIA” to już płaszczyzna rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, dokonującej się przez pracę w Kawiarni Santiago de Cafe, kuchni lub przy pielęgnacji terenów zielonych itp.
Wśród szeregu innych, realizowanych przez Stowarzyszenie projektów znajdują się np. Klub Samopomocy, czy Dom o charakterze rodzinnym a także szereg innych inicjatyw.
Reprezentowane przez Siostrę Zofię Surowiec Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi wyróżnione zostało przez Marszałka Województwa Lubelskiego za działalność na rzecz osób niepełnosprawnych. W zakres służby takim osobom w 2020 r. wchodziło m.in. prowadzenie Domu Pomocy Społecznej dla osób niepełnosprawnych intelektualnie w Zamościu. Warto zauważyć, iż zgromadzenie, o którym mowa włącza w zakres swojej odpowiedzialności misyjnej służbę osobom niepełnosprawnym także w innych miejscowościach kraju i poza jego granicami.
Nagrodzone przez Radę Działalności Pożytku Publicznego Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym Krok za Krokiem w Zamościu prowadzi placówki o charakterze medycznym w Zamościu i Biłgoraju, warsztaty terapii zajęciowej w tych samych miejscowościach, Centrum Aktywizacji Społecznej w Zamościu (wyspecjalizowane w prowadzeniu grupowych treningów samodzielności i niezależności, zwiększających szanse aktywności uczestników, ich współpracy w gronie rówieśników i komunikacji ze środowiskiem) i w Białobrzegach. W zakresie jego odpowiedzialności mieści się także prowadzenie zespołu szkół, przedszkola, środowiskowego domu samopomocy i innych placówek.
Wyróżniony przez RDPP piszący te słowa kontynuował swoje zaangażowania wolontariackie w 2020 r. w trzech płaszczyznach. W każdej z nich okres pandemii nieco ograniczył, ale nie zahamował tej aktywności. Była to działalność w Lubelskim Stowarzyszeniu JESTEŚMY, stanowiącym formę instytucjonalną służącą zabezpieczeniu praw i interesów osób po kryzysie psychicznym; w redakcji portalu niepelnosprawni.lublin.pl, a także działalność związana z promocją własnego dorobku poetyckiego i kultury słowa w środowisku dzieci przedszkolnych (np. pełnienie funkcji Przewodniczącego jury w organizowanym przez Przedszkole Nr 52 w Lublinie Konkursie Literackim dla Dzieci).
Związek Stowarzyszeń FLOP nagrodził natomiast m.in. Stowarzyszenie Osób z Niepełnosprawnością i Ich Przyjaciół „Zbyszko”, które od lat troszczy się o zjednoczenie środowiska osób niepełnosprawnych, Ich rodzin i przyjaciół oraz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Misję tę wypełnia organizując m.in. wyjścia do kina, teatru, muzeum, wyjazdy krajoznawcze czy obozy żeglarskie. Stowarzyszenie prowadzi grupy artystyczne: teatralną, rękodzielniczą i śpiewaczą, spośród których ta pierwsza, dzięki autorskiemu projektowi „Teatr ze Zbyszkiem” stała się prawdziwą wizytówką Stowarzyszenia.
Relację z uroczystej Gali NGO dopełnić chciałbym krótkim przybliżeniem treści, którym poświęcony został jeden z warsztatów tematycznych zorganizowanych w dniu 22 września w Lubelskim Centrum Konferencyjnym. Jego temat brzmi: „Osoby z niepełnosprawnością na rynku pracy. Inspiracje, dobre praktyki i technologie”, zaś osobą warsztat ten prowadzącą była P. Maria Lipiak z Fundacji Leżę i Pracuję.
W ciągu 1,5 h trwania warsztatu przybliżone zostało jego uczestnikom doświadczenie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób dotkniętych paraliżem czterokończynowym, mózgowym porażeniem dziecięcym i rdzeniowym zanikiem mięśni. Na drodze do zatrudnienia takich, leżących osób, stanęły – i przezwyciężone zostały – oparte na utrwalonych nawykach myślowych stereotypy. Były to stereotypy występujące zarówno po stronie najbardziej zainteresowanych – osób niepełnosprawnych, jak członków Ich rodzin, przedstawicieli środowiska i potencjalnych pracodawców. O ich zneutralizowaniu świadczy fakt zatrudnienia w charakterze projektanta stron internetowych, czy (rzadziej) grafika komputerowego, grona kilku dotkniętych niepełnosprawnością pracowników. Ich przygotowanie do pełnienia roli zawodowej wymagało – oprócz przezwyciężenia trudnych do przekroczenia barier mentalnych, także odpowiedniego i kompleksowego przeszkolenia a także zastosowania nowoczesnych narzędzi informatycznych nadających się do obsługi przez osoby o wysoko ograniczonej sprawności ruchowej (np. narzędzia takie jak parrotone).
W swojej pracy zawodowej osoby niepełnosprawne wykorzystują zatem najnowsze technologie; są też wspomagane zarówno przez doświadczenia płynące ze strony innych podmiotów i środowisk, jak przez grono pełnosprawnych współpracowników.
Jako pointa warsztatu i inspiracja dla innych podobnych przedsięwzięć posłużyć może sformułowany przez prowadzącą wniosek: W PRACY JESTEŚMY TACY SAMI. Niech zatem piszącemu te słowa wolno będzie zauważyć, iż działalność nagrodzonych w dniu 21 września podmiotów, służących osobom z niepełnosprawnościami, jest właśnie TAKA SAMA: równorzędna i równowartościowa w stosunku do zaangażowań innych podmiotów, realizujących wybrane cele społeczne. Jedno jest bowiem łączące je dobro wspólne społeczności naszego województwa, kształtowane w równej mierze przez osoby pełno- i niepełnosprawne. Szczególny tytuł do partycypowania w nim przez podmioty najsłabsze wyznacza też jedną z racji uzasadniających powoływanie do życia ngo.
Zygmunt Marek Miszczak
