„Wizja bez odpowiedniego działania to tylko marzenie.
Samo działanie, bez wizji, to tylko niewolnictwo.
Wizja i działanie to przyszłość świata”Inskrypcja Kościoła w Sussex, 173
SCWEW w Świdniku – systemowe wsparcie edukacji włączającej z realnym efektem
W czasach dynamicznych zmian społecznych, wzrostu liczby dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i jednoczesnego spadku liczby uczniów ogółem, odpowiedzialne planowanie edukacji wymaga nowego podejścia. Specjalistyczne Centrum Wspierające Edukację Włączającą (SCWEW) w Świdniku stało się odpowiedzią na te potrzeby – nie jako teoria, ale realne działanie zmieniające codzienność szkół i uczniów.
SCWEW w Świdniku działał od 1 lipca 2021 r. przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym im. H. Sienkiewicza sosw.eu. Centrum powstało w ramach pilotażu nowego modelu wsparcia edukacji włączającej. Jego głównym celem było tworzenie „środowiska edukacyjnego, w którym każdy uczeń może rozwijać swoje umiejętności i osiągać sukcesy, niezależnie od swoich specyficznych potrzeb edukacyjnych”. W projekcie SCWEW w Świdniku objęto wsparciem 8 placówek ogólnodostępnych (w powiatach świdnickim, lubelskim i łęczyńskim). Wartość grantu wyniosła 1 860 000 zł, z czego 10 % wydano na zakup specjalistycznego sprzętu do wypożyczalni.
SCWEW funkcjonował jako zespół specjalistów ze szkoły specjalnej, korzystający z jej zasobów personalnych i merytorycznych. Do zadań SCWEW należało: wspieranie szkół ogólnodostępnych w pracy z uczniami o różnorodnych potrzebach, podnoszenie kompetencji nauczycieli i zapewnienie wszystkim uczniom możliwości pełnego rozwoju. Innymi słowy, idea edukacji włączającej przyjęta przez SCWEW zakłada współpracę nauczycieli, rodziców i specjalistów oraz usuwanie barier – dlatego w Świdniku zorganizowano m.in. wypożyczalnię sprzętu specjalistycznego i punkt konsultacyjny dotyczący technologii wspomagających.
Działania i formy wsparcia SCWEW
W trakcie dwóch lat pilotażu SCWEW prowadził szeroki wachlarz działań wspierających szkoły. Zgodnie ze zleceniem, do najważniejszych form wsparcia należały:
- Szkolenia i warsztaty – cykliczne szkolenia dla rad pedagogicznych szkół objętych wsparciem (m.in. konferencje o edukacji włączającej) oraz kursy doskonalące dla nauczycieli i specjalistów. Organizowano też spotkania konsultacyjne dla dyrektorów i koordynatorów ds. edukacji włączającej.
- Konsultacje ekspertów – indywidualne i grupowe konsultacje specjalistów (psychologów, pedagogów, logopedów itd.) dla nauczycieli, rodziców i uczniów. Dzięki nim kadra mogła otrzymać porady np. w zakresie doboru metod pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami.
- Grupa wsparcia i sieć współpracy – powołano grupę wsparcia dla nauczycieli współorganizujących nauczanie specjalne (pod kierunkiem dr hab. Ewy Domagały-Zyśk) oraz stworzone zostały lokalne sieci współpracy. Nauczyciele i koordynatorzy spotykali się na konferencjach i warsztatach, by wymieniać doświadczenia i budować społeczność inkluzyjną.
- Wypożyczalnia sprzętu specjalistycznego – SCWEW uruchomiło wypożyczalnię pomocy dydaktycznych i urządzeń (np. drukarek brajlowskich, skanerów, tabletów) oraz prowadziło instruktaże dla nauczycieli z ich obsługi. Nauczyciele mieli szansę testować te narzędzia w praktyce.
- Lekcje otwarte i superwizje – organizowano lekcje pokazowe i zajęcia modelowe w klasach ogólnodostępnych oraz regularne superwizje edukacyjne – zarówno grupowe, jak i indywidualne – prowadzone przez doświadczonego psychologa szkolnego (dr hab. Annę Prokopiak, prof. UMCS). Superwizje pomagały nauczycielom ocenić swoje metody i zaproponować usprawnienia.
- Kampanie społeczne i wydarzenia integracyjne – promowano idee inkluzji w szerszym środowisku. Przykładem była świąteczna impreza „Włączanie łączy, nie dzieli” (grudzień 2022), w ramach której uczniowie wspólnie z rodzinami i seniorami tworzyli ozdoby świąteczne i integrowali się na zabawach. Celem kampanii było zwiększenie świadomości o projekcie i idei edukacji włączającej oraz budowanie przyjaznego klimatu wokół tej inicjatywy.
Każde z tych działań było realizowane przez zespół SCWEW pod kierunkiem liderki projektu Elżbiety Krupy. Wszystkie założenia modelu zostały w pełni zrealizowane, a do programu dodano także wsparcie odpowiadające lokalnym potrzebom (np. szkolenia z coachingu wychowawczego czy superwizję w szkole).
Paszport dziecka, a nie kolejny dokument
Realizując zadania SCWEW, nauczycielom szkół ogólnodostępnych przekazywano ważną ideę: że dokumenty takie jak IPET i WOPFU nie są biurokratycznym obowiązkiem, lecz „paszportem dziecka” – kluczem do zrozumienia jego potencjału, potrzeb i barier. To specjaliści różnych dziedzin powinni wspólnie diagnozować możliwości dziecka, aby możliwe było kompleksowe i elastyczne wsparcie – dopasowane, modyfikowane i skuteczne.
Dlatego SCWEW w Świdniku zaangażowało do współpracy szerokie grono ekspertów: lekarzy, naukowców, pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych, kuratorów, asystentów rodzin i wielu innych – w zależności od sytuacji konkretnego dziecka.
Dwa lata dojrzewania – diagnoza i konkretne działania
Proces kształtowania SCWEW trwał blisko dwa lata. Choć początkowa diagnoza potrzeb szkół była trafna, w toku działań okazało się, że niezbędne są dalsze, bardziej ukierunkowane interwencje. Wprowadzono więc m.in. szkolenia dostosowane do konkretnych potrzeb nauczycieli. Audyt przeprowadzony przez dr hab. Annę Prokopiak (UMCS) ukazał, że niezbędne jest nie tylko wsparcie merytoryczne, ale też identyfikowanie dystraktorów w środowisku szkolnym – takich, które utrudniają uczniom funkcjonowanie. Stąd w projekcie znalazły się konsultacje medyczne, eksperckie, lekcje modelowe, konferencje, superwizje oraz konsultacje… z architektem.
W ramach tych działań odwiedzono wszystkie szkoły objęte wsparciem. Jednym z efektów było np. usunięcie dzwonków i stworzenie strefy wyciszenia w szkole, w której uczyło się 15 dzieci z autyzmem. Takie zmiany to nie kosmetyka – to konkretne decyzje mające bezpośredni wpływ na komfort uczniów.
Wzrost liczby orzeczeń, spadek liczby dzieci – wyzwanie dla edukacji
Statystyki są jednoznaczne: w 2024 roku do przedszkoli trafiło 334 tysiące trzylatków, a w 2025 roku będzie ich tylko 304 tysiące. Tymczasem liczba dzieci z orzeczeniami rośnie. To pokazuje, że w szkołach przybywa uczniów wymagających wsparcia, mimo że uczniów ogółem ubywa. System edukacji musi reagować – SCWEW jest jedną z odpowiedzi.
Model wsparcia proponowany przez SCWEW opiera się na trafnej diagnozie, zrozumiałej nie tylko dla nauczycieli i rodziców, ale też lekarzy, psychologów, przedstawicieli służb społecznych i całego społeczeństwa. Jednym z ekspertów współpracujących z zespołem SCWEW była dr hab. Ewa Domagała-Zyśk, prof. KUL, która podkreślała znaczenie diagnozy funkcjonalnej jako kompleksowego procesu obejmującego zarówno zasoby dziecka, jak i czynniki zewnętrzne.
Współpraca, kadra, infrastruktura – wszystko w służbie ucznia
W SOSW Świdnik każdy uczeń ma orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Zespół pedagogiczny, korzystając m.in. z arkuszy ABAS, tworzy opinie uwzględniające poziom funkcjonowania dziecka, które następnie trafiają do poradni. Diagnoza uwzględnia także obserwacje oraz opinie lekarzy specjalistów.
Sukces edukacyjny w szkole specjalnej opiera się na bazowaniu na mocnych stronach dziecka. I to właśnie SCWEW stara się wprowadzać do szkół ogólnodostępnych: unikać etykietowania, działać interdyscyplinarnie, wdrażać zasadę uniwersalnego projektowania treści i przestrzeni edukacyjnej, rozwijać warsztat diagnostyczny.
Lokalne wsparcie – klucz do skuteczności
Współpraca z organem prowadzącym – Powiatem Świdnickim – była nieoceniona. Od początku projekt wspierał Zarząd Powiatu, starosta, naczelnik wydziału edukacji – uczestniczyli w działaniach, dbali o sprawy formalne, a ich obecność nadawała projektowi rangę. Ważnym partnerem było również Lubelskie Kuratorium Oświaty oraz Ośrodek Rozwoju Edukacji – zapewniające wsparcie merytoryczne, monitoring i organizację wydarzeń.
A przyszłość? Już się dzieje
Dzięki SCWEW ośrodek „rozkręcił się” – funkcjonuje OWiT, realizowane są trzy projekty Erasmus+, a tylko z PFRON uzyskano 4,6 mln zł dofinansowania w latach 2021–2024.
2 września 2024 roku placówka przeniosła się do nowej, nowoczesnej siedziby. W grudniu zorganizowano wizytę studyjną z udziałem partnerów z pięciu krajów. Goście pytali: „czy to szkoła prywatna?” – tak duże zrobiła na nich wrażenie infrastruktura i poziom kształcenia.
Nowoczesne pracownie, technologie asystujące, okno fenickie umożliwiające obserwację pracy z dzieckiem bez jej zakłócania – wszystko to dowodzi, że zmiana w edukacji jest możliwa.
Warto podjąć się wyzwania
SCWEW – to wyzwanie, ale również ogromna szansa. W Powiecie Świdnickim planowana jest kontynuacja projektu. SCWEW w Świdniku powstało jako odpowiedź na potrzebę realnego wsparcia szkół ogólnodostępnych w realizacji edukacji włączającej – takiej, która obejmuje wszystkie dzieci, niezależnie od ich indywidualnych trudności. Aby jednak osiągnąć cele tego pilotażu, kluczowe okazało się jedno: współpraca.
Współpraca – fundament sukcesu SCWEW w Świdniku
Realizacja projektu SCWEW w Świdniku od początku opierała się na współpracy – zarówno z podmiotami już wcześniej nam znanymi, jak i nowymi osobami oraz instytucjami, których kompetencje były niezbędne do osiągnięcia konkretnych celów. Ogromne znaczenie miało także zaangażowanie całego zespołu SCWEW, który konsekwentnie i odpowiedzialnie realizował zadania projektu.
Co nas determinowało?
- Realizacja projektu w jasno określonych terminach,
- Monitoring i wsparcie merytoryczne prowadzone przez Ośrodek Rozwoju Edukacji,
- Potrzeba potwierdzenia w środowisku szkół ogólnodostępnych naszej wysokiej specjalizacji w zakresie wspierania uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami,
- I wreszcie – pewna doza satysfakcji z dobrze wykonywanej pracy, która dawała nam napęd do dalszego działania.
Od samego początku byliśmy ukierunkowani na cel. Jego realizacja była możliwa dzięki ludziom – ich kompetencjom, doświadczeniu, ale też osobistym walorom: wysokiej kulturze osobistej, umiejętności pracy zespołowej, organizacyjnej sprawności, otwartości na dialog, powstrzymywaniu się od ocen i zrozumieniu, że każdy działa w innych warunkach.
Co potwierdził ten projekt?
Że najlepszym sposobem budowania relacji jest wspólne działanie. Każdy członek zespołu SCWEW wiedział, co ma robić i miał świadomość celu. Wiedza i pomysły na działanie pochodziły z naszych doświadczeń – jako placówka SOSW w Świdniku mieliśmy już sukcesy, które dały nam solidne fundamenty do pracy w projekcie.
Działając w ramach pilotażu, zadaliśmy sobie kluczowe pytania – tzw. bilans na wejście:
- Co udało nam się wcześniej zrealizować jako szkoła?
- Kto był zaangażowany w te działania?
- Czy w naszym środowisku były osoby, które miały wpływ na realizację wcześniejszych projektów?
- Kogo możemy pozyskać do projektu SCWEW?
- Jakie mogą wystąpić trudności? Kto „gasi pożary”?
- Czy potrafimy prowadzić działania promocyjne i marketingowe? Kto to zrobi?
Odpowiedź była jasna:
Mieliśmy doświadczenie i potencjał:
- Organizowaliśmy konkursy powiatowe i wojewódzkie dla uczniów,
- Od 2012 roku prowadziliśmy konferencje szkoleniowe dla nauczycieli,
- Wspomagaliśmy szkoły ogólnodostępne w opracowywaniu dokumentacji (IPET, WOPFU),
- Prowadziliśmy stowarzyszenie, pozyskując i rozliczając środki pozabudżetowe,
- Organizowaliśmy letni wypoczynek dla uczniów,
- Realizowaliśmy projekty Comenius, a później Erasmus.
To wszystko było możliwe dzięki wieloletniemu budowaniu sieci współpracy – lokalnej, krajowej i międzynarodowej. SCWEW w Świdniku wykorzystało ten kapitał i – w razie potrzeby – sięgał po nowe osoby i instytucje.
Z kim współpracowaliśmy?
- Z placówkami zaproszonymi do projektu SCWEW,
- Z innymi szkołami specjalnymi,
- Z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji,
- Z Lubelskim Kuratorium Oświaty,
- Z Organem Prowadzącym,
- Z PFRON (projekt „Ośrodek Wsparcia i Testów”),
- Z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Świdniku,
- Z Wojewódzką Biblioteką Pedagogiczną w Lublinie,
- Z ośrodkami doskonalenia nauczycieli – LSCDN i AXON w Białymstoku,
- Z uczelniami wyższymi (KUL, UMCS, APS oraz partnerami z Kanady, Ukrainy, Estonii, Turcji),
- Ze stowarzyszeniami i lokalnymi organizacjami (m.in. Związek Emerytów i Rencistów w Świdniku, PSONI w Świdniku),
- Z placówkami zagranicznymi (Hiszpania, Włochy, Niemcy, Turcja),
- Z lokalnymi i regionalnymi mediami,
- I co najważniejsze – ze sobą nawzajem.
Kadra – siła SCWEW
Trzonem działań byli specjaliści zatrudnieni w SOSW w Świdniku, a także eksperci z lokalnego środowiska oraz z uczelni i sektora ochrony zdrowia. Ich kompetencje, zaangażowanie i otwartość tworzyły unikatowy zespół, zdolny do kompleksowego wspierania edukacji włączającej. W skład zespołu SCWEW wchodzili m.in.:
- Elżbieta Krupa – lider SCWEW,
- Marta Dąbkowska – ekspert,
- Iwona Jarecka – ekspert,
- Elżbieta Ścibior – ekspert,
- Agnieszka Potaczała – ekspert,
- Tomasz Król, Krzysztof Banaszek- koordynatorzy ZS nr 1 w Świdniku
- Małgorzata Rodziewicz, Teresa Baruk – koordynatorki SP nr 2 w Łęcznej,
- Małgorzata Guellard- koordynatorka- SP w Kalinówce,
- Eliza Szypulska- koordynatorka- SP w Krępcu,
- Marta Kubiak- koordynatorka- SP nr 5 w Świdniku,
- Magdalena Kowalczyk- koordynatorka ZS w Piaskach,
- Marzena Szymecka ZSO nr 1 w Świdniku.
- Kinga Sobiesiak, Ewa Łagożna ZS-P nr 1 w Świdniku.
Efekt? Rozwój placówki i nowe możliwości
Od 2017 roku obserwujemy rosnące zainteresowanie naszą ofertą. Coraz większy nabór uczniów z niepełnosprawnością intelektualną i specyficznymi trudnościami w uczeniu się wymagał od nas nieustannego dostosowywania metod pracy, podnoszenia kwalifikacji kadry i rozwijania bazy lokalowej. Kulminacją tych działań było uroczyste otwarcie nowego budynku SOSW w dniu 2 września 2024 roku.
Projekt SCWEW w Świdniku był dowodem na to, że współpraca, zaangażowanie i otwartość to klucze do realnych, trwałych zmian w edukacji.
Znaczenie SCWEW dla społeczności lokalnej
Działalność SCWEW w Świdniku przyczyniła się do podnoszenia jakości edukacji poprzez:
- Zwiększenie kompetencji nauczycieli w zakresie pracy z uczniami o zróżnicowanych potrzebach.
- Wspieranie rodziców w procesie edukacyjnym ich dzieci.
- Promowanie postaw akceptacji i zrozumienia wśród uczniów.
Dzięki tym działaniom, SCWEW w Świdniku odgrywał kluczową rolę w tworzeniu środowiska edukacyjnego, które jest otwarte i dostosowane do potrzeb każdego ucznia.
Upowszechnianie modelu SCWEW – dobre praktyki z Świdnika
Sposób realizacji modelowych celów Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą (SCWEW) w Świdniku został przez nas upowszechniony, co stworzyło przestrzeń do wzajemnego uczenia się, dzielenia doświadczeniami i dobrymi praktykami.
Efektem tych działań była publikacja pt. „Nowe nie znaczy trudne!”
Publikacja dostępna tutaj
W publikacji przedstawiliśmy:
- propozycję realizacji modelowych celów SCWEW, przetestowaną przez SOSW w Świdniku,
- doświadczenia uczestników projektu: nauczycieli, specjalistów, rodziców oraz ekspertów ze środowiska akademickiego,
- dodatkowe działania wykraczające poza pierwotny model – modyfikacje, rozszerzenia, inicjatywy, które wzbogaciły projekt.
Publikacja jest skierowana nie tylko do placówek uczestniczących w projekcie, ale również do tych, które dopiero planują rozpoczęcie współpracy ze SCWEW i szukają inspiracji w kontekście rosnącej liczby uczniów z dodatkowymi potrzebami edukacyjnymi.
Więcej o SCWEW w Świdniku
Szkoła otwarta, ucząca się, innowacyjna
Od lat tworzyliśmy w SOSW w Świdniku klimat otwartości na zmiany, uczenia się i podejmowania nowych inicjatyw. Dzięki temu z łatwością udało nam się pozyskać partnerów spoza środowiska szkolnego do realizacji SCWEW. Wśród naszych kluczowych współpracowników znaleźli się m.in.:
- Kazimiera Krakowiak – Katolicki Uniwersytet Lubelski
- Janusz Kocki – Uniwersytet Medyczny w Lublinie
- Dr hab. Wojciech Otrębski, prof. KUL
- Dr hab. Anna Prokopiak, prof. UMCS
- Dr Radosław Piotrowicz – Akademia Pedagogiki Specjalnej
- Dr Katarzyna Patyk, WSEI
- Dr Dorota Pryska – Uniwersytet Śląski
Dlaczego nam się udało?
To efekt lat praktyki i wcześniejszych, udanych przedsięwzięć, które zbudowały naszą wiarygodność i rozpoznawalność. Gdy inni widzą efekty pracy, łatwiej im obdarzyć nas zaufaniem i zaangażować się we wspólne działania. Pod koniec projektu zorganizowano konferencję podsumowującą (maj 2023), która pełniła funkcję ewaluacyjną. Podczas spotkania zaprezentowano osiągnięcia SCWEW oraz omówiono wnioski z działań. Szczególny nacisk położono na wagę wspólnych spotkań, dyskusji i superwizji, które przyczyniły się do rozwoju nauczycieli. Lokalne władze wysoko oceniły projekt – Starosta Świdnicki określił SCWEW mianem „Ambasadora powiatu świdnickiego” i podkreślił trwałe więzi, jakie SCWEW wytworzył między instytucjami edukacyjnymi.
Publikacja „Nowe nie znaczy trudne”
Efektem projektu jest także wydana w 2023 r. publikacja pt. „Nowe nie znaczy trudne!”, opracowana pod redakcją lidera SCWEW. Książka dokumentuje przebieg pilotażu SCWEW w Świdniku i prezentuje wypracowane rozwiązania. Zawarto w niej m.in. opis modelu funkcjonowania SCWEW oraz wykaz form wsparcia zastosowanych w projekcie. Opisano w niej także dobre praktyki: na przykład zaprezentowano, jakie elementy pracy włączającej zostały wdrożone w szkołach objętych wsparciem oraz przytoczono refleksje nauczycieli. W publikacji zbiorczo zestawiono też wyniki projektu „w pigułce” – listę działań, liczbę godzin wsparcia, liczbę uczestników itp. Wprawdzie jest to dokument opracowany wewnętrznie, ale jego fragmenty pozwalają pogłębić wgląd w realizowane formy wsparcia.
Ewaluacja działalności Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą (SCWEW) w Świdniku, przeprowadzona po zakończeniu pilotażowego projektu w czerwcu 2023 roku, wykazała szereg pozytywnych efektów oraz obszarów wymagających dalszego rozwoju. Poniżej przedstawiono kluczowe wnioski z tej ewaluacji.
Mocne strony SCWEW Świdnik
- Kompleksowe wsparcie dla szkół ogólnodostępnych
SCWEW w Świdniku objęło wsparciem 8 placówek z powiatów świdnickiego, lubelskiego i łęczyńskiego. Działania obejmowały m.in. szkolenia, konsultacje ekspertów, superwizje oraz wypożyczalnię sprzętu specjalistycznego. Takie kompleksowe podejście umożliwiło szkołom skuteczniejsze wdrażanie edukacji włączającej.
- Wysoka jakość szkoleń i konsultacji
Nauczyciele i specjaliści uczestniczący w projekcie podkreślali wartość merytoryczną szkoleń oraz praktyczność konsultacji. Wskazywali, że zdobyta wiedza i umiejętności przekładały się na lepsze wsparcie uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi.
- Skuteczna współpraca między instytucjami
Projekt przyczynił się do zacieśnienia współpracy między szkołami ogólnodostępnymi a specjalistycznymi placówkami edukacyjnymi. Wspólne działania, takie jak lekcje otwarte czy superwizje, sprzyjały wymianie doświadczeń i dobrych praktyk.
Obszary do dalszego rozwoju
- Potrzeba kontynuacji i rozszerzenia działań
Ewaluacja wskazała na potrzebę dalszego wsparcia szkół w zakresie edukacji włączającej. Zalecane jest kontynuowanie działań SCWEW oraz rozszerzenie ich na kolejne placówki, aby zapewnić trwałość efektów projektu.
- Zwiększenie zaangażowania rodziców
Choć projekt przewidywał konsultacje dla rodziców, ich zaangażowanie było niższe niż oczekiwano. Zaleca się opracowanie strategii zwiększającej udział rodziców w procesie edukacji włączającej, co może przyczynić się do lepszych rezultatów w pracy z uczniami.
- Utrzymanie i rozwój zasobów kadrowych
Ważne jest zapewnienie ciągłości zatrudnienia specjalistów oraz inwestowanie w ich dalszy rozwój zawodowy, aby utrzymać wysoką jakość wsparcia oferowanego przez SCWEW.
Ewaluacja SCWEW w Świdniku potwierdziła skuteczność modelu wsparcia edukacji włączającej poprzez specjalistyczne centra. Projekt przyczynił się do podniesienia kompetencji kadry pedagogicznej oraz poprawy jakości edukacji dla uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami. Jednocześnie wskazał na konieczność dalszych działań w zakresie angażowania rodziców i zapewnienia trwałości efektów projektu.
Skutek działań SCWEW w SOSW w Świdniku
Realizowane działania przyniosły wymierne korzyści zarówno dla SOSW w Świdniku, jak i dla całego środowiska edukacyjnego, w którym funkcjonował. Rezultaty są widoczne w różnych aspektach działalności:
- Promocja i nowa perspektywa rozwoju SOSW w Świdniku: Działania związane z projektem SCWEW przyczyniły się do znacznej poprawy widoczności i uznania w kraju oraz za granicą. Dzięki współpracy z instytucjami i uczelniami z różnych zakątków świata, nasza szkoła zyskała nową perspektywę rozwoju, która pozwala na jeszcze skuteczniejsze wspieranie dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
- Nowe kompetencje i spojrzenie na szkołę specjalną: Udział w międzynarodowych projektach, takich jak współpraca z Uniwersytetem w Turcji nad projektem dotyczącym zastosowania wirtualnej rzeczywistości (VR) w nauce umiejętności motorycznych u uczniów ze specjalnymi potrzebami, pozwolił na wzbogacenie kadry SOSW w Świdniku o nowe umiejętności i innowacyjne metody pracy. W efekcie, uzyskano możliwość prowadzenia dalszych działań upowszechniających, w tym wizyty studyjne, a także zaproszenie do kolejnych projektów międzynarodowych, takich jak AVATAR, VR,
- Dalsza współpraca z różnymi instytucjami: Sukcesy, które osiągnął SOSW w Świdniku, otworzyły drzwi do nowych partnerstw i współpracy z uczelniami, organizacjami międzynarodowymi, a także organizacjami pozarządowymi. Współpraca ta przynosi dla SOSW w Świdniku wymierne korzyści, pozwalając na ciągły rozwój i wzmacnianie oferty edukacyjnej.
- Kontynuacja projektów: Dzięki zdobytej akredytacji ERASMUS na pięć lat, Ośrodek Wsparcia i Testów (OWiT), Za Życiem czy Rehabilitacja 25 plus, które oferują dodatkowe wsparcie uczniom i ich rodzinom.
Działania zaowocowały nie tylko zwiększoną rozpoznawalnością SOSW w Świdniku, ale także stworzyły przestrzeń do wspólnego uczenia się i wymiany doświadczeń z innymi instytucjami edukacyjnymi oraz specjalistami.
Realizacja Projektu SCWEW – Korzyści dla każdej ze stron
Realizacja Projektu SCWEW to doskonała okazja do wzajemnego wzbogacenia się i rozwoju dla każdej ze stron, wykorzystując zarówno zasoby placówki specjalnej, jak i lokalne środowisko. Robiliśmy to, ponieważ chcieliśmy się rozwijać – jako szkoła, jako zespół, jako społeczność.
Mogliśmy zrealizować pilotażowy projekt, bazując na zasobach własnych oraz wsparciu organu prowadzącego. Kluczowym atutem projektu było zaangażowanie nauczycieli – ich kwalifikacje, predyspozycje i umiejętności, a także otwartość na zmiany. Zespół projektowy podnosił swoje kompetencje poprzez uczestnictwo w szkoleniach, ale także organizowaliśmy wizyty studyjne do innych placówek SCWEW, takich jak w Węgrowie, Białymstoku, Ropczycach czy wyjazdy do Cieszyna, dzięki zaproszeniu dr Doroty Prysak z Uniwersytetu Śląskiego.
Podnoszenie kwalifikacji i wymiana doświadczeń z innymi placówkami sprawiają, że nauczyciele stają się bardziej wrażliwi na zmiany edukacyjne i rosnące oczekiwania otoczenia. „Myślenie pedagogiczne” staje się bardziej ukierunkowane na przyszłość, innowacyjność i alternatywność, co wpływa na jakość nauczania oraz lepsze dostosowanie do potrzeb uczniów.
Niezwykle ważnym elementem projektu SCWEW było również wzrastające poczucie współodpowiedzialności wszystkich członków zespołu za powodzenie projektu. Dzięki stworzeniu pozytywnej atmosfery pracy i wzajemnemu wsparciu, zespół skutecznie współdziałał, osiągając coraz lepsze rezultaty.
Udział w projekcie SCWEW, ale także w innych podobnych przedsięwzięciach, stanowi ogromną szansę na rozwój nie tylko dla szkoły, ale i dla całej społeczności szkolnej. Kiedy podejmujemy współpracę z innymi placówkami i osobami, satysfakcja z osiąganych efektów staje się jeszcze większa. Choć wyjście poza „przestrzeń swojego komfortu” jest wyzwaniem, efekty tej współpracy są motywujące do dalszej pracy i rozwoju.
Należy być wrażliwym na zmiany edukacyjne oraz rosnące oczekiwania rodziców i władz samorządowych, które kształtują lokalną politykę edukacyjną. Ważne jest, aby nie spoczywać na „laurach”, lecz nieustannie pracować nad wizerunkiem placówki, mając na uwadze, że jakość edukacji to coś, co zawsze można poprawić i podnieść na wyższy poziom. Co najważniejsze, szkoła musi dostosowywać się do wymogów współczesnych czasów, oczekiwań rodziców i uczniów oraz rozwoju nowych technologii. Dlatego szkoła musi być środowiskiem współpracy, swoistym ekosystemem edukacyjnym, w którym każda zmiana prowadzi do lepszego efektu.
Termin realizacji projektu: 1 lipca 2021 r. – 30 czerwca 2023 r. Wartość grantu: 1 860 238 zł Środki europejskie: 1 567 808,59 zł Środki z budżetu państwa: 292 429,41 zł
Edukacja to moja pasja – dyrektor SOSW w Świdniku
Nazywam się Elżbieta Krupa. Z wykształcenia jestem pedagogiem specjalnym, a moją zawodową drogę od ponad 34 lat wiążę z jednym miejscem – Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym w Świdniku. Przeszłam tu przez wszystkie etapy pracy nauczyciela i wychowawcy: od przedszkola, świetlicy, poprzez nauczanie geografii i techniki, aż po pracę w internacie. W latach 2004–2017 pełniłam funkcję wicedyrektora, a od 2017 roku kieruję placówką jako jej dyrektor.
Moja praca jest moją pasją. Edukacja, wsparcie dziecka ze zróżnicowanymi potrzebami, nieustanne poszukiwanie rozwiązań rozwojowych dla szkoły – to nie tylko mój zawód, ale i osobiste zaangażowanie. Za swoją działalność na rzecz uczniów i środowiska lokalnego otrzymałam wiele nagród i wyróżnień, w tym dwie Nagrody Ministra Edukacji oraz medal „Przyjaciel Dziecka”. Piszę o tym, ponieważ to doświadczenie ugruntowało moje przekonanie, że prawdziwa zmiana w edukacji zaczyna się od ludzi i relacji – od współpracy.
W latach 2021–2023 pełniłam funkcję lidera SCWEW w Świdniku – Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą. W ramach grantu podejmowaliśmy działania wdrożeniowe, które miały na celu wsparcie organów prowadzących, dyrekcji, nauczycieli i rodziców w realizacji wysokiej jakości edukacji dla uczniów z dodatkowymi potrzebami. Objęliśmy wsparciem osiem placówek edukacyjnych z terenu trzech powiatów: Świdnickiego, Lubelskiego i Łęczyńskiego.
Z perspektywy nauczyciela, dyrektora, ale też lidera SCWEW, wiem, że bez współpracy z innymi ludźmi nasze działania pozostaną krótkotrwałe. Skuteczna edukacja wymaga otwartości, zaufania i dialogu – nie tylko z gronem pedagogicznym, ale także z organami prowadzącymi, rodzicami, ekspertami z różnych dziedzin, a nawet z lokalnym społeczeństwem.
Wspólnie – jako zespół ludzi, którym zależy – możemy tworzyć szkołę otwartą, wspierającą, wrażliwą i nowoczesną. I to właśnie dzięki takim partnerstwom – w ramach SCWEW i poza nim – nasz ośrodek wciąż się rozwija, odpowiadając na potrzeby uczniów w sposób profesjonalny i empatyczny.
Literatura:
- „Model funkcjonowania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)”, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2023, ISBN: 978-83-67366-53-3
- Strona internetowa: sosw.eu
- „Nowe nie znaczy trudne” publikacja wydana przez zespół SCWW w Świdniku pod red. Elżbieta Krupa, ISBN 978-83-968232-0-5
- ABAS-3 System Oceny Zachowań Adaptacyjnych– wyd. trzecie. Polski podręcznik (2019) W. Otrębski, KUL
- Gotowość nauczycieli placówek oświatowych zgromadzonych w ramach Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą w Świdniku do wspierania rozwoju edukacji włączającej [w:] Oblicza kultury dostępności. Księga Jubileuszowa Profesor Zofii Palak (red.) Prokopiak A., Wyd. EPISTEME Lublin, Współautorstwo Zdzisław Kazanowski, Elżbieta Krupa.
Elżbieta Krupa,
pedagog specjalny, dyrektor SOSW w Świdniku, lider SCWEW w Świdniku
Świdnik, 2 Maja 2025 roku.
Galeria zdjęć
Foto: Wiktoria Kwiecień