Międzynarodowy Dzień Języków Migowych, obchodzony 23 września, to ważna data w kalendarzu, która przypomina o potrzebie promowania języków migowych i zapewnienia pełnej komunikacji dla osób niesłyszących.
Ustanowiony przez ONZ w 2017 roku, dzień ten ma na celu zwiększanie świadomości na temat kultury i potrzeb społeczności osób głuchych, a także dążenie do budowania bardziej inkluzywnego społeczeństwa.
Edukacja społeczeństwa na temat języków migowych jest również kluczowa. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że istnieje wiele różnych języków migowych, takich jak Polski Język Migowy (PJM), American Sign Language (ASL) czy British Sign Language (BSL), z których każdy ma swoje unikalne cechy i struktury. Są one pełnoprawnymi językami, które umożliwiają osobom niesłyszącym wyrażanie myśli, emocji i aktywne uczestnictwo w życiu społecznym, edukacyjnym i zawodowym. Uznawanie ich jako takich jest kluczowe dla eliminacji izolacji i wykluczenia społecznego, a także dla rozwoju tożsamości kulturowej osób głuchych.
W kontekście tego dnia warto zwrócić uwagę na działania, które wspierają dostęp do języka migowego i eliminują bariery komunikacyjne. Jednym z takich działań jest tworzenie i udostępnianie specjalistycznych narzędzi, takich jak słowniki terminologii prawnej w PJM.
Krajowa Izba Radców Prawnych (KIRP) we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim opracowała pierwszy w Polsce słownik terminów prawnych w PJM (www.prawopjm.uw.edu.pl). To innowacyjne przedsięwzięcie ma na celu zapewnienie równego dostępu do prawa dla osób niesłyszących, dla których polszczyzna jest językiem drugim, co często utrudnia rozumienie skomplikowanych zagadnień prawnych.
Brak specjalistycznej terminologii w PJM stanowi poważną przeszkodę w kontaktach z administracją i sądami, narażając osoby głuche na ryzyko podejmowania błędnych decyzji. Aby zaradzić temu problemowi, opracowano słownik, który ma na celu ujednolicenie i usystematyzowanie leksyki prawniczej w PJM. Zawiera on obecnie około 800 pojęć prawnych zilustrowanych przez około 3000 prezentacji filmowych, prezentujących definicje i przykłady użycia w PJM. Dzięki temu komunikacja staje się łatwiejsza, a osoby niesłyszące zyskują większe bezpieczeństwo prawne. Projekt jest rozwijany i uzupełniany o nowe terminy.
Materiały te są udostępniane na licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International. Oznacza to, że mogą być swobodnie używane i rozpowszechniane, zarówno do celów komercyjnych, jak i niekomercyjnych, pod warunkiem wskazania autora i licencji.
KIRP przygotowała również poradnik dla radców prawnych, który ma ułatwić komunikację z osobami niesłyszącymi i profesjonalne świadczenie pomocy prawnej. Działania te, wspierane przez przepisy prawa, takie jak ustawa o języku migowym z 2011 roku, mają na celu zapewnienie osobom niesłyszącym dostępu do tłumaczeń i wsparcia w kontaktach z instytucjami publicznymi.
Obchody Międzynarodowego Dnia Języków Migowych to doskonała okazja do promowania nauki języków migowych, organizowania szkoleń i wspierania organizacji, które działają na rzecz osób niesłyszących. Wspólne działania, takie jak tworzenie słowników i poradników, a także zwiększanie świadomości społecznej, prowadzą do budowania świata, w którym komunikacja jest dostępna dla wszystkich.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji ze stron internetowych: inowroclaw.info.pl/artykul/miedzynarodowy-dzien-n1745098 oraz www.prawo.pl/prawnicy-sady/polski-slownik-terminow-prawnych-w-polskim-jezyku-migowym-pjm,534978.html