W dniach 25-26 października 2024 r. w hotelu Hampton by Hilton w Lublinie odbyła się konferencja "Sytuacja edukacyjna i zawodowa osób z niepełnosprawnością - współczesne wyzwania stojące przed pracownikiem i pracodawcą", zorganizowana przez Europejski Dom Spotkań - Fundacja Nowy Staw (EDS - FNS).
Dzień 1 - 25.10.2024 r.
W pierwszym dniu wydarzenia Panie: Agata Dziubińska-Gawlik – Prezes Europejskiego Domu Spotkań – Fundacji Nowy Staw oraz Aneta Szczykutowicz – Psycholog w Ośrodku Wsparcia Ekonomii Społecznej EDS-FNS, powitały międzynarodowe grono uczestników ze: Słowacji, Czech, Litwy, Włoch, Francji, Hiszpanii, Bułgarii oraz Polski.
W oficjalnej sesji otwierającej uczestniczyły: wspomniana już Pani Agata Dziubińska-Gawlik, Pani Alicja Jankiewicz – Prezes Honorowa Lubelskiego Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki oraz Pani Małgorzata Żywicka, Ekspert ds. Dostępności w Lubelskim Oddziale Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Moderatorem panelu była Pani Aneta Szczykutowicz.
Pani Alicja Jankiewicz przedstawiła działania realizowane na przestrzeni lat przez Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki w obszarze aktywizacji zawodowej i zatrudnienia. Zwróciła uwagę, że podniesienie współczynnika aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym (aktualny poziom 32%) wymaga bardzo ścisłej współpracy biznesu, instytucji rynku pracy i organizacji pozarządowych. Wyraziła nadzieję, że realizacja zapisów: Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Strategii na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami, Ustawy o Dostępności Cyfrowej, Ustawy o Dostępności dla Osób ze Szczególnymi Potrzebami i Polskiego Aktu Dostępności będzie miała pozytywny wpływ na zwiększenie aktywności zawodowej środowisk osób niepełnosprawnych. Podkreśliła, że: dostępność, edukacja, nauka, nowoczesne technologie, zmiany w politykach społecznych, nowy język promocji wizerunku osób z niepełnosprawnościami odgrywają coraz większą rolę na rynku pracy. Podziękowała organizatorom za inicjatywę organizacji Konferencji – sieć wymiany informacji, opinii i dobrych praktyk są nieodzownymi elementami, prowadzącymi do zwiększania aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnościami.
Wykład wprowadzający w tematykę seminarium, wygłosiła Pani dr hab. Anna Prokopiak – profesor uczelni, kierownik Katedry Psychopedagogiki Specjalnej UMCS w Lublinie, Prezes Fundacji “Alpha”.
O “wsparciu edukacyjnym i zawodowym osób z niepełnosprawnościami – roli uczelni, pracodawców oraz organizacji pozarządowych”, dyskutowali: Pani Karolina Malitka – Psycholog Fundacji Fuga Mundi, ksiądz dr Marek Stawski – Współpracownik Spółdzielni Socjalnej San Giuseppe we Włoszech oraz Pani Justyna Czernij-Jezierska – Prezes Stowarzyszenia “Przystań Mieniany” i Konsorcjum Spółdzielni Socjalnych w Mienianach. Dyskusję moderowała Pani Eliza Potocka – Animator Lokalny i Coach w Ośrodku Wsparcia Ekonomii Społecznej EDS-FNS.
Ostatni panel dotyczył “Dobrego miejsca pracy i edukacji – dostosowania miejsc pracy i nauki dla osób z niepełnosprawnością fizyczną i mentalną – dobre praktyki i propozycje rozwiązań”. Do dyskusji zaproszono: Panią dr L’ubica Černá – Prezes NKOS (Słowacja), Panią Małgorzatę Filipowicz – Psycholog, Specjalistkę ds. Zarządzania Rehabilitacją w Zakładzie Aktywności Zawodowej w Charytatywnym Stowarzyszeniu Niesienia Pomocy Chorym “Misericordia” oraz Panią Małgorzatę Śmigiel – Dyrektor Biura Stosunków Międzynarodowych na Uniwersytecie Abat Oliba CEU w Barcelonie (Hiszpania). Moderatorem tej części był Pan Tomasz Osiecki – Doradca Biznesowy i Kluczowy w Ośrodku Wsparcia Ekonomii Społecznej, EDS-FNS.
Po każdej prezentacji, obecni na sali uczestnicy mogli zadawać pytania.
Podsumowanie pierwszego dnia obrad
Podsumowanie pierwszego dnia obrad, powierzono Pani Beacie Romejko – Koordynator Projektów w Europejskim Domu Spotkań – Fundacji Nowy Staw.
Podczas konferencji podjęto aktualne i istotne tematy związane z edukacją oraz integracją osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy w ujęciu holistycznym i kompleksowym. Zarówno wykłady, jak i rozmowy w kuluarach były niezwykle wartościowe. Uczestnikom i specjalistom stworzono okazję do wspólnej dyskusji o rozwiązaniach i umożliwiono wymianę doświadczeń na arenie krajowej i międzynarodowej.
Pani Beata podkreśliła najważniejsze zagadnienia i myśli przewodnie, m.in.: potrzebą otwartego, inkluzywnego społeczeństwa. Jak powiedziała, bardzo poruszył Ją wykład dr hab. Anny Prokopiak, która wskazywała, że wszyscy mamy wpływ na stopniowe tworzenie naszej rzeczywistości społecznej poprzez codzienne, drobne wybory i decyzje, które działają podobnie do kropli drążącej skałę. Jest to tym bardziej efektywne działanie, im większe jest wsparcie finansowe rządów poszczególnych krajów. Z ekonomicznego i społecznego punktu widzenia, dużo bardziej opłacalne jest stworzenie warunków, które pozwolą osobom z niepełnosprawnościami podejmować zatrudnienie dostosowane do ich możliwości psychofizycznych, zwłaszcza, że osoby te są dobrymi pracownikami, lojalnymi i zmotywowanymi, aby utrzymać swoje miejsce pracy.
Ojciec Marek Stawski wskazywał na założenia katolickiej nauki społecznej; istotę solidarności międzyludzkiej oraz godności człowieka. Zaprezentował także funkcjonowanie Spółdzielni Socjalnej San Giuseppe we Włoszech.
Podczas podsumowania Pani Beata odwołała się także do własnych doświadczeń i wspomnień z wizyty w kawiarni, prowadzonej przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną, zrzeszone w Charytatywnym Stowarzyszeniu Niesienia Pomocy Chorym “Misericordia”. Jak wspomniała: “chyba nigdy, w żadnej kawiarni czy restauracji nie czuła się tak zaopiekowana przez przesympatyczną obsługę” w domowej, energetycznej atmosferze.
W swoich wystąpieniach prelegenci wielokrotnie podkreślali istotę podobnych spotkań, wskazywali na konieczność współuczestnictwa w nich osób z niepełnosprawnościami, w myśl zasady “nic o nas – bez nas”. Jako równie ważne uznano samostanowienie i wspólne rozmowy pracowników z pracodawcami w celu wypracowania rozwiązań, satysfakcjonujących obie strony i jak najlepszego wykorzystania potencjału drzemiącego w pracownikach. Osoby z niepełnosprawnościami często posiadają wysokie kwalifikacje i wykształcenie oraz są absolwentami wielu kursów specjalistycznych. Te elementy sprawiają, że powinny mieć więc równe szanse na rynku pracy i aby tak się stało, konieczne są kampanie społeczne i edukacyjne.
Przykładem pozytywnego działania jest Fundacja Fuga Mundi, która rok do roku zwiększa ilość wsparcia i zatrudnienia, oferowanego osobom z niepełnosprawnościami. Jednocześnie, jak podkreślono istnieje konieczność monitorowania założeń konstruowanych projektów tak, aby z jednej strony nie dochodziło do pułapki pozornej aktywności – jedynie “od grantu do grantu”, zaś z drugiej, aby dawały one poczucie stabilizacji i długofalowego, długotrwałego efektu.
Prelegenci wskazali na niezwykle ciekawe i cenne przykłady inicjatyw prowadzonych poza granicami Polski. Duże, renomowane przedsiębiorstwa na Słowacji chętnie wspomagają zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami, np. poprzez dostosowanie miejsc pracy przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii (tj. platformy, czytniki, itp.). Natomiast społeczność akademicka hiszpańskiego Uniwersytetu w Barcelonie “normalizuje” niepełnosprawność, zaburzenia psychiczne i pozostaje otwarta na neuroróżnorodność oraz empatyczna.
“Bycie empatycznym to widzenie świata oczami drugiego,
a nie widzenie własnego świata odbitego w jego oczach”.Carl Rogers
Dzień 2 - 26.10.2024
Program drugiego dnia obrad, składał się z trzech sesji:
Pracownik w spektrum autyzmu – prezentacja projektu Fundacji Nowy Staw: „Program łamania stereotypów dotyczących osób w spektrum autyzmu”
Moderator i prelegent: Agata Dziubińska – Gawlik, Prezes EDS-FNS, Lublin.
Pozostali Prelegenci: Pani prof. Anna Prokopiak, Katedra Psychopedagogiki Specjalnej, UMCS w Lublinie; Prezes Fundacji „Alpha”, Pan dr Maciej Wodziński, Katedra Ontologii i Epistemologii, UMCS w Lublinie, Pani Beata Romejko, Koordynator Projektu, EDS-FNS, Polska.
Dobre, europejskie praktyki wspierające proces zatrudniania osób niepełnosprawnych
Moderator: Pan Piotr Szymankiewicz, Doradca Biznesowy w Ośrodku Wsparcia Ekonomii Społecznej, EDS-FNS, Polska.
Prelegenci: Pan Martin Bartoš, Pedagog Specjalny, Doradca Zawodowy, Nauczyciel Akademicki, Członek Křesťan a práce, Republika Czeska, prof. Rumen Valchev, Prezes Centrum Otwartej Edukacji, Bułgaria, Lorella Corazzin, Wiceprezes Fundacji Terra Fertile, Włochy.
Rola organizacji pracowniczych w ochronie praw pracowników z niepełnosprawnościami
Moderator: Pan Piotr Szymankiewicz, Doradca Biznesowy w Ośrodku Wsparcia Ekonomii Społecznej, EDS-FNS, Polska.
Prelegenci: Yuriy Kurylo, Wiceprezes VOST VOLYA, Ukraina, Joelle Coutrot Lellouche, Referent ds. Niepełnosprawności w CFTC dla Ile de France, Francja, Pan Andrzej Antolak, Przewodniczący Międzyzakładowej Organizacji Związkowej NSZZ „Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania w Biłgoraju, Polska.
Podsumowanie seminarium i sesję zamykającą powierzono Pani Anecie Szczykutowicz, EDS-FNS, Polska.
Galeria zdjęć
Tekst i foto: Wiktoria Kwiecień