W Centrum Spotkania Kultur w Lublinie trwa wystawa "Zmysły i emocje".
W sierpniowe popołudnie odwiedziłam edukacyjną i interaktywną wystawę “Zmysły i emocje”, przygotowaną w ramach Europejskiej Stolicy Młodzieży przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej przy patronacie i wsparciu zewnętrznych firm i instytucji.
Dostępność
Ekspozycja znajduje się na poziomie -1 w budynku Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, które jest instytucją kultury dostępną dla wszystkich, również dla osób z niepełnosprawnościami.
Z deklaracją dostępności instytucji można się zapoznać na stronie: https://csklublin.pl/o-nas/deklaracja-dostepnosci/.
Wymiar społeczny i edukacyjny projektu
Niecodzienny wymiar wystawy odnaleźć można w przedstawieniu świata osób słabowidzących, niewidomych oraz niedosłyszących i g/Głuchych. Wystawa porusza tematykę profilaktyki i zaburzeń poszczególnych zmysłów. A także ma na celu kształtowanie i propagowanie pozytywnych postaw społecznych wobec osób z różnorodnymi ograniczeniami.
Jak możemy przeczytać na stronie internetowej projektu:
“Celami ogólnymi projektu są:
- promocja nauki i popularyzacja wiedzy wśród osób młodych poprzez atrakcyjną, interaktywną i nowatorską formę wystawy;
- alternatywna forma edukacji, która wyzwala kreatywność oraz innowacyjne myślenie wśród młodych ludzi;
- kreowanie pozytywnego wizerunku nauki oraz jej praktycznego zastosowania poprzez wykorzystanie najnowszych osiągnięć techniki na wszystkich etapach realizacji wystawy;
- wyrównanie szans rozwoju młodych ludzi poprzez bezpłatny i szeroki dostęp do wystawy;
- wykorzystywanie potencjału młodych i kreatywnych osób przy tworzeniu eksponatów oraz kształtowaniu idei wystawy poprzez zaangażowanie studentów oraz młodych pracowników nauki w jej przygotowanie;
- aktywne zaangażowanie młodzieży w odbiór wystawy, wynikające z konieczności interakcji z eksponatami, podejmowania grupowego i indywidualnego działania młodych osób w eksperymentowaniu;
- zapobieganie dyskryminacji osób z niepełnosprawnościami poprzez ukazanie świata osób słabowidzących i niewidomych, kształtowanie empatycznej i tolerancyjnej postawy wobec osób z ograniczeniami, jak również propagowanie postaw istotnych dla budowania społeczeństwa świadomego różnorodności;
- realizowanie działań z zakresu profilaktyki prozdrowotnej m.in. poprzez uświadomienie młodzieży występowania czynników zwiększających ryzyko utraty wzroku, słuchu i węchu, zaburzeń i profilaktyki ruchu, wskazywanie na znaczenie i bariery dla odczuć sensorycznych, zachęcanie do profilaktycznego badania wzroku i słuchu oraz poprzez przedstawienie szerokiej perspektywy nowoczesnych technik wspomagania widzenia oraz słuchu; wskazywanie znaczenia ruchu i sportu dla zachowania prawidłowej kondycji zdrowotnej;
- budowanie świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw proekologicznych poprzez zwrócenie uwagi odbiorców na globalne zasoby naturalne naszej planety i stopień ich wykorzystania, w tym narastający problem krótkowzroczności, stopień zanieczyszczenia hałasem, narastający problem zanieczyszczenia powietrza oraz powstawanie barier i tworzenie udogodnień dla aktywności ruchowych; promocję działań sprzyjających ochronie dóbr natury i kulturowo odmiennych środowisk oraz wartościowanie zasobów w różnorodnej kulturze światowej;
- stworzenie atrakcji turystycznej unikatowej i kształcącej, jak również promowanie Lublina jako „miasta inspiracji” otwartego na innowacje techniczne oraz różnorodność społeczną.
Celem szczegółowym projektu jest zwrócenie uwagi na główne aspekty w obrębie każdej z przestrzeni:
- wzrok jako dominujący zmysł odbioru i interpretacji świata;
- przetwarzanie bodźców wzrokowych oraz subiektywność odbioru bodźców wizualnych;
- profilaktyka schorzeń zmysłu wzroku oraz korekcja wzroku;
- piękno i różnorodność krajobrazu dźwiękowego oraz wyjątkowość zmysłu słuchu, który daje człowiekowi do niego dostęp;
- wskazanie czynników ryzyka utraty słuchu (w szczególności zagrożenie hałasem) oraz konsekwencje niedosłuchu (w tym związane z trudnościami z mową);
- możliwości protezowania słuchu oraz różne sposoby komunikowania się z osobami z niedosłuchem;
- węch jako zmysł chemicznego odbioru i interpretacji świata;
- dotyk jako wiodące narzędzie detekcji bodźców fizjologicznych;
- ekspresja sensoryczna i jej przejawy;
- feromony – substancje chemiczne wykorzystywane przez organizmy żywe do przekazywania informacji oraz wywierania określonego wpływu na otoczenie.
Ponadto atrakcyjna, interaktywna forma zaproponowanych przestrzeni ma szansę:
- wyzwolić kreatywność, radość, innowacyjne myślenie;
- uwrażliwić na bodźce wzrokowe, akustyczne, węchowe i czuciowe;
- zachęcić do dbania o wzrok i słuch oraz wykonywania profilaktycznych badań wzroku i słuchu;
- powiązać powonienie i ruch z emocjami i ich ekspresją;
- pokazać szeroką perspektywę nowoczesnych technik wspomagania widzenia i słyszenia;
- zainspirować do integracji środowiska osób widzących i osób niewidomych, środowiska osób słyszących i osób z niedosłuchem, osób z ograniczeniami ruchowymi;
- propagować postawy istotne dla budowania inkluzywnego społeczeństwa (np. szacunek dla innych, gotowość do uczenia się, wspieranie różnorodności);
- propagować postawy istotne dla budowania społeczeństwa pro-ekologicznego.”
Wystawa
W stworzonej przestrzeni przygotowano około 100 eksponatów, angażujących niemal wszystkie zmysły: wzrok, słuch, dotyk, węch, jak również uczucia i emocje. Wystawa obejmuje 5 ścieżek tematycznych, które można oglądać w dowolnej kolejności:
- “Szlak złudzeń”,
- “Krajobraz dźwiękowy”,
- “Sensomotoryka”,
- “Poczuj to”,
- “Czas”.
Ścieżki koncentrują się na poszczególnych zmysłach, umożliwiając zwiedzającym interakcje z poszczególnymi obiektami w przestrzeniach:
- “Szlak złudzeń” – przestrzeń dedykowana zmysłowi wzroku, w której potencjał i ograniczenia zmysłu wzroku grają z wyobraźnią oraz uzależnione są od interpretacji bodźców przetwarzanych przez mózg. Wiedza o świecie barw, mechanizmie widzenia i profilaktyce wzroku styka się ze złudzeniami i iluzjami optycznymi;
- “Krajobraz dźwiękowy” – przestrzeń dedykowana zmysłowi słuchu – ukazuje piękno i różnorodność krajobrazu dźwiękowego oraz wyjątkowość zmysłu słuchu. W tej przestrzeni obecne są eksponaty, zapewniające bodźce akustyczne oraz propagujące profilaktykę słuchu i kulturę komunikacji z osobami z niedosłuchem;
- “Sensomotoryka” – przestrzeń dedykowana zmysłowi dotyku – tu znajdują się eksponaty wykorzystujące bodźce sensomotoryczne, wrażliwość na bodźce, powierzchnie czuciowe, przyzwyczajenie receptorów.
- “Poczuj to” – przestrzeń dedykowana zmysłowi węchu, w której poznać można fizjologię zmysłu powonienia oraz wrażliwość i selektywność na zapachy;
- “Czas” – przestrzeń czasu, w której eksponaty nawiązują do współczesnych wyzwań cywilizacyjnych związanych m.in. z gospodarką zasobami naturalnymi i systemem monetarnym, zróżnicowaniem socjo-ekonomicznym i kulturowym społeczeństwa.
Instalacje są opatrzone tabliczkami informacyjnymi, zawierającymi nazwę eksponatu, objaśnienia “jak to działa” oraz “ciekawostkę”. Na tabliczce umieszczone są napisy w języku polskim, angielskim oraz ukraińskim wraz z dedykowanymi kodami QR, które zwiedzający mogą zeskanować posiadanym smartfonem.
Na wystawie pełnią dyżur pracownicy Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, którzy w razie potrzeby udzielają informacji na temat elementów ekspozycji.
"Szlak złudzeń" - przestrzeń dedykowana zmysłowi wzroku
Ta część ekspozycji propaguje profilaktykę wzroku i budowanie kultury komunikacji z osobami słabo- i niedowidzącymi.
W ramach wystawy znajdują się eksponaty:
- Model anatomiczny oka,
- Plansze: jak widzi człowiek?, jak widzą pszczoły? Jak widzą ptaki?
- Widzenie barwne: rozszczepienie światła –w pryzmacie,
- Składanie barw – ścianka RGB,
- Składanie barw – filtry na kole,
- Widzenie przestrzenne: Złudzenie głębi, Rzutowanie cieniowe, Tunel optyczny,
- Klasyczne złudzenia optyczne: Plansze statyczne czarno-białe, Plansze statyczne kolorowe, Ukryte obrazy Tablice obrotowe, Tarcza Newtona,
- Artystyczne prace wykorzystujące złudzenia,
- Przestrzenne figury cieniowe,
- Polaryzatory,
- Kalejdoskop mały,
- Kalejdoskop duży,
- Lustrzany zaułek: Lustrzane złudzenie lewitacji, 3 x krzywe lustra, Mozaika lustrzana, Zwierciadło paskowe, Odbicie zwierciadlane nieba, Odbicie zwierciadlane na tubie lustrzanej, Labirynt lustrzany,
- Peryskop,
- Pikselościanka,
- Trójkąt niemożliwy,
- Wstęga Möbiusa,
- Iluzja kranu,
- Instalacja światłowodowa,
- Projekcja odbiciowa fal na wodzie,
- Wady wzroku,
- Okulary i soczewki korygujące wzrok,
- Interaktywna plansza daltonisty,
- Widzenie obwodowe,
- Labirynt ciemności.
"Krajobraz dźwiękowy" - przestrzeń dedykowana zmysłowi słuchu
W tej części wystawy nacisk położono na wiedzę o dźwiękach oraz anatomii i profilaktyce słuchu, eksponaty wykorzystują bodźce akustyczne. Poruszają także tematykę komunikacji z osobami z niedosłuchem.
Eksponaty ułożone są na trzech ścieżkach.
- Ścieżka akustyczna – wystawa zawierająca wybrane instrumenty muzyczne i kształcąca w obszarze odbioru dźwięków generowanych przez nie oraz wskazująca na różnorodność źródeł dźwięku. Ścieżka ta skłania do interakcji z eksponatami:
- dzwonami rurowymi,
- bębnem językowym,
- cymbałami kamiennymi,
- aerofonem perkusyjnym,
- gigantyczną pozytywką,
- tubą głosową,
- figury Chladniego,
- armatą powietrzną.
- Korytarz komunikacji alternatywnej i wspomagającej – wystawa w wyciszonej przestrzeni nawiązująca do środków komunikacji używanych przez osoby z niedosłuchem i g/Głuche. Wystawa pokazuje świat alternatywnej komunikacji, kulturę porozumiewania się osób niesłyszących i uwrażliwia osoby słyszące na inne sposoby komunikacji oraz wspomaganie tego procesu. Istotnym aspektem tej ścieżki jest również oswajanie ludzi słyszących z odmiennym odbiorem otoczenia przez osoby niesłyszące oraz wskazywane barier, na jakie natrafiają osoby niesłyszące. Ścieżka ta zawiera eksponaty do oglądania oraz swobodnego manipulowania/dotykania, np.:
- alfabet palcowy wydrukowany na drukarce 3D z opisem,
- trójwymiarowy model dłoni do alfabetu Lorma z opisem,
- ekran z animacją podstawowych zwrotów w języku migowym,
- ekran z animacją fonogestów,
- instalacja naścienna tekstu pisanego 3D,
- instalacja naścienna/blatowa liter wykonanych z różnych materiałów.
- Przestrzeń profilaktyki zaburzeń słuchu i mowy – wystawa modeli i plansz edukacyjnych nawiązujących do profilaktyki słuchu oraz mowy. Przestrzeń z kącikiem eksperymentów, umożliwiającym samodzielne badanie progu słyszenia. Wśród eksponatów znajdą się:
- anatomiczny model ucha z opisem,
- modele aparatów słuchowych i implantów słuchowych różnego typu wraz z opisem,
- plansze na temat profilaktyki zaburzeń słuchu i mowy,
- stanowisko do ćwiczenia płynności wymowy, wyposażone w pluszaki powtarzające wypowiedzi,
- stanowisko do badania poziomu natężenia dźwięków,
- plansze na temat hałasu, jego źródeł oraz jego wpływu na słuch.
"Sensomotoryka" - przestrzeń dedykowana zmysłowi dotyku
Na ścieżce „Sensomotoryka” można dotykać eksponatów:
- Plansze dotyczące zaburzeń i profilaktyki ruchu,
- Instalacja „sportowcy w ruchu” ilustrująca postawy sportowców,
- Siła mięśni – układ do podnoszenia ciężarów,
- Układ do weryfikacji sensomotorycznej kontroli nad dłonią,
- Niebiesko-żółta strefa relaksu,
- Instalacja do identyfikacji sensomotorycznej różnych struktur,
- Ekran ekspresji artystycznej,
- Gigantyczny odcisk palca,
- Instalacja z układami – instalacja wystawiennicza umożliwiająca symboliczne wejście w głąb ludzkiego ciała.
"Poczuj to" - przestrzeń dedykowana zmysłowi węchu
W przestrzeni „Poczuj to” można znaleźć:
- Model anatomiczny nosa,
- Plansze poświęcone zmysłowi powonienia i odkryciom nagrodzonym Nagrodą Nobla,
- Plansze poświęcone feromonom,
- Aleję zapachów – kilkanaście zapachów „zamkniętych” w woskach,
- Zapach sztuki – czyli pachnące obrazy,
- Przykładowe aparaty umożliwiające prowadzenie destylacji zapachów,
- Formikarium – z możliwością obserwacji kolonii mrówek komunikujących się za pomocą feromonów,
- Życie pszczół – obserwacja wnętrza ula.
"Czas" - przestrzeń czasu
Przedstawia wybrane zjawiska związane z historią Ziemi – naturalną oraz kształtowaną przez człowieka na przestrzeni lat.
W ramach wystawy znajdują się takie eksponaty jak:
- Skalna księga,
- Skalna ściana,
- Migawki z historii Lubelszczyzny,
- Oblicza Lubelszczyzny,
- Dotknij mapy,
- Lubelski patchwork,
- Od Lublina do Cascais,
- Ewolucja pieniądza,
- Pieniądze świata,
- Wynalazki, które zmieniły gospodarkę,
- Świat w skali MIKRO!: prezentacja minerałów, fragment tkanki zwierzęcej i roślinnej oraz ludzkiej, płytka układu scalonego, banknot z mikrodrukiem i inne różnorodne materiały.
Zachęcam do odwiedzenia wystawy. Ilość prezentowanych eksponatów, stworzonych przy użyciu różnorodnych materiałów i technik – w tym druku 3D, czy klocków Lego – pozwala poszerzyć horyzonty oraz zakres posiadanej wiedzy naukowej. Zwiedzanie prezentowanej wystawy może być doskonałą przygodą zarówno dla młodszych, jak i starszych uczestników, niezależnie od płci czy stopnia sprawności. Umożliwia aktywność sensoryczną i wizualną, pobudza ciekawość i pełni funkcję edukacyjną a przede wszystkim, zgodnie z nadaną jej nazwą, pozwala zaangażować zarówno zmysły, jak i emocje!
Zwiedzanie
Interaktywna wystawa będzie prezentowana w przestrzeniach otwartych poziomu -1 Centrum Spotkania Kultur do 1 października 2023 r.
Można ją zwiedzać od poniedziałku do niedzieli w godzinach otwarcia budynku tj. 8.00-21.00.
Wstęp wolny!
Tekst i foto: Wiktoria Kwiecień
Materiał powstał w ramach projektu “Promowanie aktywności osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia społecznego i zawodowego”
realizowanego w okresie 06.06.2023 – 11.12.2023 r.
przez Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki.
Zadanie publiczne jest finansowane ze środków PFRON przyznanych przez Samorząd Województwa Lubelskiego
UWAGA: Kopiowanie, skracanie, przerabianie, wykorzystywanie fotografii i tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w portalu www.niepelnosprawnilublin.pl, w innych mediach lub innych serwisach informacyjnych wymaga zgody redakcji.