10 grudnia br. mury Politechniki Lubelskiej stały się przestrzenią dialogu o granicach ludzkich możliwości i przełamywaniu barier. W ramach III edycji „Filmoteki Empatii” odbyła się projekcja nagrodzonego Oscarem filmu „Teoria wszystkiego” oraz inspirujący panel dyskusyjny z udziałem ekspertów. Wydarzenie stanowiło kluczowy element unijnego projektu: „Otwarci dla każdego, dostępni dla wszystkich – Politechnika Lubelska uczelnia bez barier”.
Spotkanie, które rozpoczęło się o godzinie 15:00, otworzyło cykl refleksji nad tym, jak technologia, nauka i determinacja mogą wspierać osoby z niepełnosprawnościami i ich bliskich, w realizacji życiowych pasji.
Projekcja filmu „Teoria wszystkiego”
Głównym punktem programu był pokaz biograficznej historii wybitnego fizyka Stephena Hawkinga. Film nie tylko przybliżył sylwetkę geniusza, ale przede wszystkim pokazał codzienną walkę z postępującą chorobą (stwardnieniem zanikowym bocznym) oraz rolę empatii i wsparcia otoczenia w radzeniu sobie z ograniczeniami fizycznymi.
Panel dyskusyjny, głos ekspertów
Po seansie odbyła się merytoryczna dyskusja, która pozwoliła spojrzeć na problematykę dostępności z różnych perspektyw. Perspektywę filozoficzną i psychologiczną wniósł do debaty dr hab. Andrzej Kapusta (UMCS). Odnosząc się bezpośrednio do filmu, ekspert podjął kluczowy wątek roli wsparcia i nieocenionego znaczenia opiekunów w procesie mierzenia się z ograniczeniami. Analizując trudności, z jakimi zmagali się bohaterowie, wskazał na to, w jaki sposób postrzegamy niepełnosprawność w przestrzeni społecznej i jak fundamentalne dla zachowania podmiotowości człowieka jest zrozumienie oraz obecność drugiego człowieka.
Z kolei dr inż. Agnieszka Gandzel z Politechniki Lubelskiej silnie zaakcentowała znaczenie godności oraz środowiska wspierającego, puentując swoją wypowiedź ważną refleksją: „Człowiek nie jest niepełnosprawnością. Niepełnosprawność mu się przydarzyła”.
W rozmowie podsumowującej wydarzenie kierownik projektu dr hab. Halina Rarot, prof. PL, wyjaśniła dlaczego wybór tego konkretnego filmu był tak istotny:
„Projekcja filmu „Teoria wszystkiego” była jak najbardziej adekwatna dla lubelskiego, technicznego środowiska akademickiego z trzech powodów:
Po pierwsze, widzowie – głównie studentki i studenci kierunku Inżynieria i Analiza Danych z Politechniki Lubelskiej, a także ich wykładowcy – mogli dzięki biografii naukowca, opowiadającej o miłości i wytrwałości w obliczu zmagań z chorobą, zobaczyć, że za wielkimi, abstrakcyjnymi równaniami stoją zawsze konkretni ludzie z ich potrzebami i emocjami. Metodologia naukowa z reguły odrzuca te uczucia jako nieistotny kontekst odkrycia, gdyż w świecie nauki liczy się przede wszystkim racjonalne uzasadnienie. Jednak przyszli inżynierowie – uczeni-praktycy – muszą pamiętać, że będą tworzyć rozwiązania wpływające nie tylko na rozwój nauki, ale przede wszystkim na życie konkretnych osób, ich emocje, uczucia i marzenia.
Po drugie, III edycja Filmoteki Empatii pomogła doskonale wczuć się w świat trudnych zmagań z chorobą Stephena Hawkinga i jego opiekunki – żony Jane, a także w problematykę niepełnosprawności motorycznej. Dzięki temu, że panel dyskusyjny – za sprawą profesora Andrzeja Kapusty z UMCS – przekształcił się w formułę warsztatową, spotkanie posłużyło rozwojowi komunikacji i współpracy studentów, czyli kompetencji niezbędnych w każdym miejscu pracy, nie tylko w środowisku naukowym. To uboczny, ale bardzo wartościowy element kształcenia przyszłych specjalistów, zaistniały dzięki Filmotece Empatii.
Po trzecie, możliwa była technoentuzjastyczna refleksja nad coraz doskonalszą dostępnością technologii wspomagających, tworzonych dziś z myślą o osobach z różnymi niepełnosprawnościami. Historia Stephena Hawkinga pokazała bowiem, że syntezatory mowy mogą znacząco poprawić jakość życia osób z niepełnosprawnością mowy, dając im nadzieję na choćby minimalne uczestnictwo w życiu rodzinnym, społecznym, a nawet zawodowym. Dzięki nim osoba z ograniczeniami w komunikacji może zachować – mimo trudnych warunków – to co najważniejsze dla człowieka, czyli poczucie autonomii i godności osobowej.”
Inżynieria z ludzką twarzą
„Filmoteka Empatii” to inicjatywa, która udowadnia, że nowoczesna uczelnia techniczna to nie tylko laboratoria i algorytmy, ale przede wszystkim ludzie, dla których te rozwiązania powstają. Spotkania takie stają się katalizatorem zmian w postrzeganiu codziennych wyzwań osób z niepełnosprawnościami, budując fundament pod kulturę wzajemnego wsparcia i zrozumienia. Zamiast stawiać kropkę, Politechnika Lubelska wyznacza sobie proces ciągłego doskonalenia przestrzeni akademickiej – tak, aby stawała się ona coraz bardziej otwarta, przyjazna i gotowa na potrzeby każdego członka naszej wspólnoty.
Galeria zdjęć
Tekst i foto: Agnieszka C. Gałązka
Materiał powstał w ramach projektu „Wzmacniamy aktywność”
realizowanego w okresie 01.01.2025 r. – 29.02.2028 r.
przez Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki
Zadanie publiczne jest dofinansowane ze środków PFRON
UWAGA: Pobieranie, kopiowanie i jakiekolwiek inne wykorzystanie treści dostępnych w powyższym materiale wymaga pisemnej zgody LFOON – SW będącego właścicielem serwisu www.niepelnosprawnilublin.pl.