10 grudnia 2025 roku Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie stał się przestrzenią dialogu o technologii, która nie wyklucza. A to wszystko w ramach projektu: „Promowanie aktywności osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia społecznego i zawodowego”.
Wydarzenie, skierowane do studentów nauczania matematyki i informatyki, stanowiło ważny element zadania publicznego, finansowanego ze środków PFRON przyznanych przez Samorząd Województwa Lubelskiego.
Dialog, który buduje przyszłość
Spotkanie otworzyła dr Anna Bieganowska-Skóra z Katedry Pedeutologii i Edukacji Zdrowotnej UMCS, podkreślając, że współczesne kształcenie specjalistów nie może odbywać się w oderwaniu od empatii i praktycznej wiedzy o potrzebach drugiego człowieka. Gościem specjalnym wydarzenia była Dorota Krać, prezes Polskiego Związku Niewidomych Okręgu Lubelskiego. Jako praktyk i ekspertka, przybliżyła studentom świat osób z dysfunkcjami wzroku, mówiąc o dedykowanym sprzęcie oraz przełomowych aplikacjach wykorzystujących sztuczną inteligencję (AI). Prelegentka udowodniła, że AI to nie tylko trend, ale realne narzędzie, które każdego dnia pomaga „widzieć” osobom niewidomym, interpretując otoczenie i tekst w czasie rzeczywistym.
Cztery przykazania cyfrowej dostępności: standard WCAG
Kluczowym punktem programu było szczegółowe omówienie standardu WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). Dorota Krać wyjaśniła, że inkluzywność w sieci opiera się na czterech symultanicznych filarach.
Pierwszym z nich jest postrzegalność, wymagająca, aby informacje oraz komponenty interfejsu były przedstawione użytkownikom w sposób czytelny dla ich zmysłów. Kolejny filar to funkcjonalność, oznaczająca, że nawigacja i wszelkie elementy interaktywne muszą być możliwe do obsłużenia, na przykład wyłącznie za pomocą klawiatury. Równie istotna jest zrozumiałość, która gwarantuje, że zarówno przekazywane informacje, jak i sposób obsługi interfejsu będą jasne dla każdego odbiorcy. Całość dopełnia zasada solidności, zwana też kompatybilnością, dbająca o to, by treści były na tyle stabilne i poprawne technicznie, aby mogły być właściwie interpretowane przez różnorodne technologie asystujące, takie jak czytniki ekranu.
AI w służbie dostępności: warsztat praktyczny
Teoria ustąpiła miejsca praktyce. Studenci dowiedzieli się, jak tworzyć rzetelne teksty alternatywne, które są „oczami” użytkownika niewidomego w Internecie. Prowadząca zademonstrowała, jak nowoczesne algorytmy AI mogą wspomagać proces generowania opisów, zachowując przy tym najwyższą użyteczność i wierność przekazu.
Dlaczego to ważne?
Spotkanie pokazało jasno, że dostępność cyfrowa przestała być jedynie niszowym trendem czy ustawowym obowiązkiem. Stała się nowym standardem jakości, który definiuje nowoczesne państwo i odpowiedzialny biznes. Uczestnicy wydarzenia zyskali unikalną perspektywę: zrozumieli, że za każdą linijką kodu i każdym projektem dydaktycznym stoi człowiek o konkretnych potrzebach.
Edukacja przyszłych kadr IT i pedagogów w duchu inkluzywności to inwestycja, której efekty odczujemy wszyscy. Jak argumentowała Dorota Krać, rozwiązania projektowane z myślą o osobach z niepełnosprawnościami – od przejrzystych interfejsów po zaawansowane algorytmy AI – w praktyce podnoszą komfort życia każdego użytkownika sieci. „Projektowanie uniwersalne” to w rzeczywistości projektowanie lepszego, bardziej intuicyjnego świata dla nas wszystkich.
Dzięki takim inicjatywom „technologia bez barier” nie jest pustym hasłem, lecz fundamentem. To właśnie tacy eksperci będą w najbliższych latach kształtować cyfrowe oblicze Lubelszczyzny – czyniąc je otwartym, dostępnym i przyjaznym dla każdego, bez wyjątków.
Galeria zdjęć
Tekst i foto: Agnieszka C. Gałązka
Materiał powstał w ramach projektu „Wzmacniamy aktywność”
realizowanego w okresie 01.01.2025 r. – 29.02.2028 r.
przez Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki
Zadanie publiczne jest dofinansowane ze środków PFRON
UWAGA: Pobieranie, kopiowanie i jakiekolwiek inne wykorzystanie treści dostępnych w powyższym materiale wymaga pisemnej zgody LFOON – SW będącego właścicielem serwisu www.niepelnosprawnilublin.pl.