Szkoła powinna być miejscem, gdzie każde dziecko czuje się akceptowane i wspierane, niezależnie od swoich możliwości.
Niestety, uczniowie z niepełnosprawnościami wciąż zmagają się z licznymi barierami, nie tylko natury edukacyjnej czy społecznej, ale także wynikającymi z braku dostosowania systemu do ich realnych potrzeb.
Nowe regulacje w edukacji specjalnej od 2025 roku
Od 1 września 2025 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące kształcenia uczniów z niepełnosprawnościami. Zostały one opracowane na podstawie rozporządzenia Minister Edukacji, które powstało jako odpowiedź na postulaty rodziców, nauczycieli oraz dyrektorów szkół. Ich celem jest zapewnienie bardziej elastycznego i skutecznego wsparcia dla uczniów wymagających kształcenia specjalnego.
Wśród kluczowych zmian znalazły się regulacje umożliwiające kontynuację kształcenia specjalnego w przypadku, gdy uczeń w trakcie roku szkolnego uzyska nowe orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Rodzice, a w przypadku pełnoletnich uczniów oni sami, będą mogli wnioskować o kontynuowanie nauki w oddziale specjalnym. Dodatkowo, rozporządzenie określa maksymalną liczbę dzieci i uczniów z nowymi orzeczeniami w oddziale specjalnym, co ma na celu zapewnienie równowagi w pracy nauczycieli i zagwarantowanie uczniom większego wsparcia. Wprowadzono również możliwość organizowania wspólnych oddziałów specjalnych dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym oraz uczniów ze sprzężeniami. Zmiany te obejmą także zajęcia świetlicowe, internaty i klasy łączone, dostosowując edukację do zróżnicowanych potrzeb uczniów.
Bariery wciąż obecne – wyzwania dla uczniów z niepełnosprawnościami
Mimo wprowadzanych zmian, uczniowie z niepełnosprawnościami nadal mierzą się z licznymi trudnościami. Ograniczenia architektoniczne, brak odpowiednich narzędzi dydaktycznych i niska świadomość społeczna to tylko niektóre z przeszkód, które utrudniają im pełne uczestnictwo w edukacji. Dlatego tak ważne są działania społeczne, które uczą empatii i budują otwartą wspólnotę.
„Nie wykluczaj” – społeczna lekcja włączenia
W odpowiedzi na te wyzwania, w Warszawie powstała inicjatywa „Nie wykluczaj”. Akcja ta, opierając się na badaniach społecznych, kampaniach informacyjnych, wsparciu technologicznym i współpracy organizacji, ma na celu budowanie miasta otwartego na wszystkich mieszkańców. Hasło „Nie wykluczaj” przypomina, że wspólnota, także szkolna, powinna być przestrzenią otwartą i wspierającą, gdzie każdy ma szansę na rozwój i pełne uczestnictwo.
Zmiany w prawie i inicjatywy społeczne, takie jak „Nie wykluczaj”, to dowód, że idziemy w stronę bardziej włączającej przyszłości.
Prawdziwa inkluzja zaczyna się jednak w codziennych relacjach, w gestach nauczycieli, uczniów i rodziców. To we wspólnym działaniu, w budowaniu otwartej i wspierającej społeczności, tkwi klucz do sukcesu.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji ze strony internetowej bezpiecznapodroz.org