Zawodowe spojrzenie na dostępność nie wyłącza się na urlopie – podczas rodzinnej wizyty w Wielkiej Brytanii zwróciłem uwagę na udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami.
Okiem turysty ze skrzywieniem zawodowym
Będąc na urlopie i odwiedzając rodzinę w Wielkiej Brytanii podczas odpoczynku i zwiedzania starałem się zwracać uwagę na rożne formy dostępności dla osób z niepełnosprawnością. Tak mimochodem, przy okazji. Choć urlop jest zazwyczaj po to, by odpocząć od spraw i problemów… to znaczy wyzwań zawodowych, w czym 2 000 km odległości od miejsca pracy zdecydowanie pomaga.
Lotniska generalnie są bardziej dostosowanymi przestrzeniami dla osób z niepełnosprawnością. Na brytyjskim lotnisku Luton, na którym wylądowałem widziałem wiele dobrych rozwiązań zorganizowanych przy uwzględnieniu potrzeb osób z niepełnosprawnością. Asystenci osób z niepełnosprawnością, pętle indukcyjne w punktach obsługi klienta, windy, dostosowane toalety, strefy ciszy oraz Komfortki są widoczne na pierwszy rzut oka.
Bardzo podobnie jest w muzeach i galeriach handlowych w Norwich. Ogólnie na własne oczy widziałem cztery Komfortki (na lotnisku w Luton, na stacji Metra London Victoria Road, w galerii handlowej w Norwich oraz w Muzeum na Zamku w Norwich) nawet nie szukając ich specjalnie. Pomimo faktu, iż 3 z nich było zamkniętych, z adnotacją by poprosić o klucz w recepcji (nie przepadam za tego typu rozwiązaniami w przypadku pomieszczeń higieniczno-sanitarnych).
Sytuacja Komfortek (ang. „Changing Places”) w Wielkiej Brytanii
Jako uzupełnienie przedstawiam ogólne podsumowanie, opierając się na źródłach powszechnie dostępnych. Wszystko wskazuje na to, że Wielka Brytania aktywnie wdraża toalety Changing Places (Komfortki), aby poprawić dostępność dla osób z poważnymi niepełnosprawnościami. Obecnie w całym Zjednoczonym Królestwie zarejestrowanych jest ponad 2600 takich pomieszczeń (dane Changing Places Consortium).
W 2020 roku w Anglii wprowadzono kluczową zmianę w przepisach budowlanych, czyniąc obowiązkowym uwzględnianie pomieszczeń Changing Places w niektórych nowo budowanych lub gruntownie remontowanych obiektach. Obejmuje to miejsca takie jak stadiony, centra handlowe i obiekty artystyczne. Dla porównania, w Polsce podobna zmiana prawna nastąpiła dzięki Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 27 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Poz. 2442), które obowiązuje od 1 sierpnia 2024 roku.
Changing Places muszą być projektowane zgodnie z brytyjskimi normami i zawierać określone wyposażenie:
- Podnośnik sufitowy (lub mobilny podnośnik, jeśli sufitowy nie jest możliwy),
- Regulowany stół do przewijania dla dorosłych,
- Umywalka (najlepiej z regulowaną wysokością),
- Toaleta,
- Dodatkowe wyposażenie, takie jak półka na worek stomijny, dozownik na papier i mydło, uchwyty i prysznic,
- Pomieszczenie musi mieć minimalną powierzchnię 3m x 4m (12m²) z antypoślizgową podłogą, być dobrze oświetlone i mieć stałą temperaturę,
- Zaleca się również instalację alarmu awaryjnego.
Władze brytyjskie przeznaczyły znaczne środki na przyspieszenie budowy tych udogodnień w istniejących budynkach w Anglii, aby zwiększyć ich liczbę i poprawić rozłożenie geograficzne.
Changing Places znajdują się w różnego rodzaju miejscach publicznych, takich jak: centra handlowe, obiekty sportowe, lotniska, dworce kolejowe, katedry, kina, teatry, stadiony czy szpitale.
Sytuacja w Wielkiej Brytanii stanowi niezły punkt odniesienia do porównania z sytuacją w Polsce, gdzie według stanu na lipiec mamy ponad 65 Komfortek (dane pochodzą z artykułu „Rośnie wiedza o Komfortkach i ich liczba” ze strony www.komfortki.pl). Powstały one dzięki akcji „Przewijamy Polskę” i również dzięki niej ich liczba wciąż się zwiększa.
Sprawa Komfortek pokazuje, że dostępność jest procesem, a nawet długo po wejściu w życie ustawy o zapewnieniu dostępności z dnia 19 lipca 2019 r. wciąż jest wiele rzeczy do zrobienia. Wciąż pojawiają się nowe rozwiązania odpowiadające na codzienne wyzwania osób z niepełnosprawność, które potrzebują dotrzeć do szerszego grona opinii publicznej.
Tekst i foto: Łukasz Lewicki
Materiał powstał w ramach projektu „Wzmacniamy aktywność”
realizowanego w okresie 01.01.2025 r. – 29.02.2028 r.
przez Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki
Zadanie publiczne jest dofinansowane ze środków PFRON
UWAGA: Pobieranie, kopiowanie i jakiekolwiek inne wykorzystanie treści dostępnych w powyższym materiale wymaga pisemnej zgody LFOON – SW będącego właścicielem serwisu www.niepelnosprawnilublin.pl.