W środę, 28 maja 2025 r. w Centrum Transferu Wiedzy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II odbyła się uroczysta inauguracja III Lubelskich Dni Integracji.
„Ideą przedsięwzięcia jest tworzenie przestrzeni dialogu, współpracy i wzajemnego zrozumienia, a przede wszystkim – łączenie ludzi, niezależnie od sprawności, pochodzenia czy sytuacji życiowej. Dni Integracji są nie tylko świętem dostępności, ale również impulsem do wspólnej refleksji oraz wymiany doświadczeń”.
Tymi słowami konferencję rozpoczął prowadzący, mgr Paweł Robak, Pełnomocnik Rektora KUL ds. Osób z Niepełnosprawnością i p.o. Dyrektora KUL CAN – Centrum Aktywizacji Osób z Niepełnosprawnością. Współprowadzącą była mgr Iwona Joć, Starszy Specjalista w Biurze Rektora Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.
Wszystkie wystąpienia były tłumaczone na Polski Język Migowy przez Magdalenę Gach.
Trzecia edycja wydarzenia stworzyła okazję do otwartej rozmowy, wspólnych działań i budowania empatycznych relacji oraz do refleksji na temat równości szans, dostępności edukacyjnej oraz wsparcia osób z niepełnosprawnościami, ze szczególnymi potrzebami i w kryzysie zdrowia psychicznego. Wydarzenie promuje świadome podejście do różnorodności i integracji.
Dni Integracji współorganizuje pięć lubelskich uczelni: Uniwersytet Medyczny, Katolicki Uniwersytet Lubelski (KUL), Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (UMCS), Uniwersytet Przyrodniczy oraz Politechnika Lubelska.
Uroczystość otwarcia miała charakter oficjalny i zgromadziła reprezentację władz akademickich wszystkich wymienionych instytucji. Wśród obecnych na sali znaleźli się: prof. dr hab. n. med. Wojciech Załuska – Rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie; dr hab. Beata Piskorska, prof. KUL – Prorektor ds. Studentów i Umiędzynarodowienia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II; prof. dr hab. Dorota Kołodyńska – Prorektor ds. Studentów i Jakości Kształcenia Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, dr hab. Urszula Kosior-Korzecka, prof. Uczelni – Prorektor ds. Studenckich i Dydaktyki Uniwersytetu Przyrodniczego; prof. dr hab. inż. Paweł Droździel – Prorektor ds. Studenckich Politechniki Lubelskiej. Spotkanie zgromadziło także przedstawicieli środowisk akademickich, instytucji wspierających osoby z niepełnosprawnościami, studentów oraz osoby zaangażowane w działania na rzecz integracji społecznej.
Konferencję, w imieniu władz rektorskich wszystkich współorganizatorów, otworzyła dr hab. Beata Piskorska, prof. KUL. Serdecznie powitała uczestników i podkreśliła znaczenie współpracy akademickiej na rzecz osób z niepełnosprawnościami w zakresie rozwoju nauki, wymiany kulturowej i światopoglądowej, realizowanej w ramach Związku Uczelni Lubelskich (ZUL). W swoim wystąpieniu Pani Rektor zwróciła uwagę na fakt, iż spotkanie jest „(…) wyrazem troski i dbałości o to, żeby środowisko akademickie było otwarte, wspierające i empatyczne na każdego człowieka. Dni Integracji są doskonałą okazją do spotkania, poznania się, wymiany doświadczeń i poznania inspirujących historii z czego może zrodzić się wiele dobrego dla naszych uczelni (…)”.
Podczas sesji merytorycznej wysłuchano trzech inspirujących prelekcji:
- Mgr Małgorzata Galbarczyk – Kierownik Zespołu Psychoterapeutów Angielskiej Służby Zdrowia (NHS Talking Therapies, Wielka Brytania), przedstawiła wystąpienie pt. „Wybór kariery zawodowej przez osoby niewidome i słabowidzące”. W swoim referacie omówiła możliwości, wyzwania oraz znaczenie odpowiedniego wsparcia w planowaniu ścieżki zawodowej przez osoby z niepełnosprawnością wzroku. Wnioski oparła na własnych doświadczeniach.
- Agnieszka Kondracki, znana w sieci jako Uszkoloszka, zaprezentowała osobistą perspektywę w wystąpieniu „Z życia w świecie pomiędzy”. Pokazała codzienne doświadczenia osób funkcjonujących na styku świata słyszących i g/Głuchych.
- Dr n. o zdr. Joanna Milanowska – psycholog z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie przeprowadziła prezentację pt. „Zdrowie seksualne osób z niepełnosprawnością: Fakty, mity i wyzwania”. Poruszyła temat często pomijany w debacie publicznej, ale niezwykle istotny z perspektywy praw człowieka i jakości życia.
W dalszej części spotkania odbył się przegląd projektów z obszaru dostępności realizowanych w ramach programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS). Mgr Monika Sobolewska-Jaksim przedstawiła inicjatywę „Dostępny UMCS 2.0”, natomiast Marcin Matys zaprezentował działania podejmowane w ramach projektu „KULtura rozwoju i dostępności”. Z kolei mgr Iwona Mazur omówiła projekt „UPL coraz bardziej dostępny”, a dr inż. Michał Charlak przybliżył założenia inicjatywy Politechniki Lubelskiej „Otwarci dla każdego, dostępni dla wszystkich – uczelnia bez barier”. Realizację projektów zaplanowano na różne etapy: „Dostępny UMCS 2.0” obejmuje lata 2021–2027, „KULtura Rozwoju i Dostępności” realizowana będzie w latach 2025–2028, podobnie jak projekt Politechniki Lubelskiej. Inicjatywa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie „UPL coraz bardziej dostępny” przewidziana jest na lata 2025–2029. Celem prezentowanych projektów, wdrażanych przez poszczególne uczelnie, jest zapewnienie osobom ze szczególnymi potrzebami – w tym osobom z niepełnosprawnościami – pełniejszego dostępu do oferty szkolnictwa wyższego. Zaplanowane do realizacji działania mają charakter kompleksowy i obejmują m.in. dostosowania architektoniczne, rozwój narzędzi informacyjno-komunikacyjnych, cyfrowych oraz nowoczesnych technologii wspierających edukację. Przewidziano również szkolenia dla kadry akademickiej, mające na celu podnoszenie kompetencji w zakresie pracy z różnorodną grupą studentów oraz wizyty studyjne. Wspólnym mianownikiem tych działań jest dążenie do budowania akademickiej przestrzeni przyjaznej, dostępnej i otwartej na indywidualne potrzeby wszystkich studentów.
Po zakończeniu konferencji uczestnicy mogli skorzystać z szerokiej oferty warsztatów zorganizowanych na lubelskich uczelniach. Na terenie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II zaplanowano dwa warsztaty: „MIGaj z nami – podstawy Polskiego Języka Migowego” oraz „Poczuj, zrozum, wesprzyj – warsztaty w sali sensorycznej”. Największym zainteresowaniem cieszyły się warsztaty „MIGaj z nami”. Liczna, niemal trzydziestoosobowa grupa uczestników z entuzjazmem zgłębiała tajniki alfabetu migowego. Słuchacze poznawali podstawy komunikacji w języku migowym, a jednocześnie mogli doświadczyć, jak ważną rolę pełni język migowy jako pomost łączący świat osób słyszących i g/Głuchych. Zajęcia prowadziła dr Aleksandra Borowicz – adiunkt w Katedrze Pedagogiki Specjalnej KUL, logopeda, surdopedagog, opiekunka Koła Naukowego Surdopedagogiki Surdus Loquens oraz instruktorka Metody Fonogestów. Zajęcia rozpoczęło teoretyczne wprowadzenie w zagadnienia języka migowego. Specjalistka przybliżyła różnicę między Polskim Językiem Migowym (PJM) a Systemem Językowo-Migowym (SJM), wskazując na odmienność ich struktur i funkcji. Zwróciła uwagę, że PJM to naturalny język społeczności Głuchych, posiadający własną gramatykę i zasady. Natomiast SJM jest systemem opartym na języku polskim. Prowadząca zaprezentowała wybrane książki dostępne na rynku, które mogą wspierać naukę języka migowego — wskazując zarówno na pozycje bardziej wartościowe, jak i te mniej przydatne. Następnie płynnie przeszła do części praktycznej, wręczając uczestnikom wydruki alfabetu manualnego, zwanego także palcowym. To zbiór znaków migowych (daktylogramów) odpowiadających poszczególnym literom alfabetu Zajęcia przebiegały w żywej, angażującej atmosferze. Uczestnicy chętnie poznawali podstawy i podejmowali pierwsze próby migania, przekonując się, że nawet elementarna znajomość języka migowego może znacząco ułatwić kontakt z osobami z niepełnosprawnością słuchu.
Drugiego dnia III Lubelskich Dni Integracji w różnych lokalizacjach lubelskich uczelni zaplanowano liczne warsztaty tematyczne oraz piknik integracyjny, który pierwotnie miał odbyć się na placu Marii Curie-Skłodowskiej. Ze względu na niesprzyjające warunki pogodowe wydarzenie przeniesiono do Instytutu Informatyki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Według relacji dostępnych w mediach społecznościowych, piknik zgromadził 26 organizacji, fundacji i stowarzyszeń działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami, które zaprezentowały swoje działania oraz angażowały uczestników w różnorodne aktywności i pokazy. Kulminacyjnym punktem dnia był popołudniowy turniej siatkówki na siedząco w Centrum Kultury Fizycznej UMCS. Rozgrywki dostarczyły wielu sportowych emocji i pokazały ducha fair play. Wydarzenie zakończyło się wręczeniem medali przez dr hab. Arkadiusza Berezę, prof. UMCS – Prorektora ds. Ogólnych, Pawła Robaka – Pełnomocnika Rektora KUL ds. Osób z Niepełnosprawnościami oraz Edytę Alinowską – Pełnomocnik Rektora Politechniki Lubelskiej ds. Studentów z Niepełnosprawnościami.
Podsumowanie
III Lubelskie Dni Integracji to wydarzenie cykliczne, które wpisało się w kalendarz lubelskich inicjatyw włączających i integrujących środowisko akademickie oraz osoby z niepełnosprawnościami. Jest świadectwem tego, jak wiele może zdziałać połączenie współpracy, otwartości i empatii. To przestrzeń, w której różnorodność nie dzieli, lecz łączy, a bariery – zarówno widoczne, jak i niewidzialne – ustępują miejsca prawdziwemu dialogowi i wzajemnemu zrozumieniu. Dzięki zaangażowaniu organizatorów, prelegentów i uczestników te dni po raz kolejny stały się inspiracją oraz przypomnieniem, że każdy z nas ma wpływ na budowanie świata bardziej dostępnego i przyjaznego.
Galeria zdjęć
Tekst i foto: Wiktoria Kwiecień
Materiał powstał w ramach projektu „Wzmacniamy aktywność”
realizowanego w okresie 01.01.2025 r. – 29.02.2028 r.
przez Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki
Zadanie publiczne jest dofinansowane ze środków PFRON
UWAGA: Pobieranie, kopiowanie i jakiekolwiek inne wykorzystanie treści dostępnych w powyższym materiale wymaga pisemnej zgody LFOON – SW będącego właścicielem serwisu www.niepelnosprawnilublin.pl.