Dnia 15. XI. 2016 r. odbyły się w Lublinie przeprowadzone przez Fundację Pomocy Młodzieży i Dzieciom Niepełnosprawnym „Hej, Koniku!” wykłady i warsztaty dla osób chorujących psychicznie i profesjonalistów z zakresu psychiatrii, a także pokaz filmów dokumentalnych pt. „Siła” i „Rozproszenie”. Inicjatorem tego przedsięwzięcia był Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej – organizator kampanii „Nie tracę siebie w schizofrenii”.
Przybyłe do budynku Software Camp. przy ul. Zana 11 A osoby niepełnosprawne oraz Ich opiekunowie i terapeuci mieli okazję wysłuchać wykładów wybitnego specjalisty w dziedzinie psychiatrii prof. Andrzeja Czernikiewicza oraz przedstawicielki Fundacji „Hej, Koniku!” P. Magdaleny Bojarskiej. Pierwszy z wykładów poświęcony był istocie, genezie oraz innym informacjom istotnym dla rozumienia schizofrenii. Fenomen tej choroby naświetlono z perspektywy genetyki, biochemii i psychiatrii. Wskazano zatem na rolę genetycznie uwarunkowanych czynników ryzyka zapadnięcia na tę chorobę. Wyjaśniono, jakie znaczenie może mieć dla przebiegu choroby psychicznej nadmiar dopaminy, a jaką jej deficyt. Przede wszystkim jednak rozprawiono się z upowszechnionymi w odniesieniu do rozumienia tej choroby mitami. Na zakończenie swojego interesującego wykładu prof. Andrzej Czernikiewicz odpowiadał na zadawane Mu z sali pytania.
Tematem wygłoszonego przez P. Magdalenę Bojarską wykładu była geneza, zastosowania i możliwości realizacji idei zatrudnienia wspomaganego. Idea ta pojawiła się najpierw – w początku lat 80-ych ubiegłego wieku – na gruncie północnoamerykańskiej filozofii dowodzącej, że osoby niepełnosprawne powinny być zatrudniane na wolnym rynku pracy. Podstawą jej wysunięcia były zarówno krytyka zakładów pracy chronionej jako eliminujących szansę rozwoju zawodowego gett osób niepełnosprawnych, jak i fakt niskiego wówczas wskaźnika zatrudnienia tych osób.
Zatrudnienie wspomagane realizowane jest w różnych krajach na gruncie odmiennych modeli:
- jako element ogólnej polityki zatrudnienia, a zatem poprzez urzędy pracy;
- poprzez organizacje osób niepełnosprawnych, ich rodziców lub ngo;
- za pośrednictwem specjalnych regionalnych lub krajowych organizacji parasolowych (np.w Polsce).
W naszym kraju funkcjonujący model zatrudnienia wspomaganego nie został ujęty w ścisłe ramy przepisów prawa i realizowany jest na gruncie doraźnie podejmowanych projektów. Przykładem jest finansowany przez PFRON Program „Trener pracy” z 2007 r.
Na czym może konkretnie polegać idea zatrudnienia wspomaganego? Obejmuje ona udzielane osobie niepełnosprawnej wsparcie psychologiczne indywidualne i grupowe; doradztwo zawodowe; usługę asystenta osoby niepełnosprawnej. Realizujący program zatrudnienia wspomaganego podmiot zobowiązany jest do zadbania o indywidualizację i ciągłość zapewnianych usług. Oferuje on zatem podopiecznemu zgodny z potrzebami indywidualny plan działania. Zobowiązuje się do znalezienia stanowiska pracy i finalizacji samego zatrudnienia. Jego rolą jest też przeprowadzanie obustronnych konsultacji w sprawie przyjęcia do pracy, na staż lub szkolenie; pomoc w przygotowaniu dokumentów aplikacyjnych i asystowanie osobie niepełnosprawnej przy rozmowie kwalifikacyjnej; wreszcie monitoring pracy polegający na stałym kontakcie trenera pracy z osobą niepełnosprawną i Jej pracodawcą.
Ponieważ nie każdy pracownik niepełnosprawny potrzebuje wszystkich wymienionych usług – usługi te są oferowane zainteresowanym w wymiarze i kształcie dostosowanym do Jego potrzeb. Aktualnie Fundacja „Hej, Koniku!” poszukuje podmiotów gotowych do podjęcia współpracy we wdrożeniu zatrudnienia wspomaganego w naszym województwie.
Przeprowadzone przez psychologów Fundacji warsztaty posłużyły ich uczestnikom jako pretekst do przemyślenia wielu ważnych kwestii; udzieliły Im także wyraźnego impulsu dla podjęcia przygotowań do przyszłego zatrudnienia.
O godz. 16.30 w Cinema City PLAZA odbył się pokaz dwóch poświęconych życiu osób chorujących psychicznie, reżyserowanych przez Mirosława Mamczura filmów dokumentalnych. Bohaterką pierwszego z nich – pt. „Siła”- jest wybitny polski sportowiec, dwukrotna mistrzyni świata w judo, posiadaczka ok. 300 medali (w tym olimpijskich) Natalia Brzykcy. Drugi z nich – pt. „Rozproszenie” opowiada o chorobie i o odniesionym nad nią sukcesie piszącego te słowa. Oba te filmy czekają aktualnie na zainteresowanie oraz zrozumienie dla wagi działań psychoedukacyjnych ze strony przyszłych dystrybutorów.
Zygmunt Marek Miszczak