Prezentujemy Państwu pismo Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych „Podkarpacie” do Prezesa Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych z prośbą o informacje, które pozwolą zrozumieć bieżącą sytuację wokół chronionego rynku pracy i jego dalszego istnienia w kontekście braku wsparcia adekwatnego do kosztów zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Jasło, 12 kwiecień 2017 r.
Szanowny Pan
Jan Zając
Prezes Zarządu
Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych
dot. pracy osób niepełnosprawnych w przyjaznych warunkach
Szanowny Panie Prezesie, działając imieniem osób niepełnosprawnych, które pracują na chronionym rynku pracy oraz doceniając Pana dużą wiedzę nt. rynków pracy i zaangażowanie na rzecz pro-zatrudnieniowych działań ufamy, że zechce Pan pochylić się nad naszymi problemami, co w efekcie pozwoli nam lepiej zrozumieć bieżącą sytuację wokół tego rynku pracy i wyzbyć się obaw o naszą spokojną przyszłość – stąd nasze pismo z prośbą o udzielenie rzeczowych odpowiedzi na poniższe:
1. W ostatnich latach pojawiło się wiele zaleceń, programów i opracowań promujących otwarty rynek pracy jako docelowy i najlepszy dla ON. Jednak pojęcie ‘otwarty rynek pracy’ jest dla nas niezrozumiałe, ponieważ w dostępnej literaturze prawnej i fachowej brak objaśnienia co dokładnie się pod nim kryje – tu dostępne są jedynie stwierdzenia, że nie jest to ‘rynek chroniony’.
Uważamy, że to za mało by ów ‘rynek otwarty’ poznać i polubić jako nasz docelowy rynek pracy, dlatego chcielibyśmy uzyskać od p. Prezesa, jednoznaczne stanowisko dot.:
definicji prawnej i źródła pojęcia ‘otwarty rynek pracy’;
charakterystyki – cech szczególnych otwartego rynku pracy i jego segmentów;
wad i zalet rynku otwartego;
wymiernych korzyści jakie ON – w tym szczególnie osoby ze znacznym i umiarkowanym stopniem, odnoszą przechodząc z chronionego na otwarty rynek pracy, tu np.:
czy są tam zachowane (lub poszerzone) nasze przywileje zw. ze skróconym czasem pracy,
czy pracodawcy otrzymują nadal podwyższone wsparcie z tyt. zatrudniania tych osób,
czy jest zachowany wymóg osiągania minimalnego poziomu zatrudnienia ON,
czy obiekty i pomieszczenia użytkowane przez zakład pracy uwzględniają potrzeby tych osób w zakresie pełnego przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i ciągów komunikacyjnych oraz spełniają wszystkie wymagania dostępności do nich, bez wzgl. na charakter schorzeń aktualnie zatrudnionych osób,
czy na RO są obowiązkowo prowadzone działania na rzecz zmniejszenia ograniczeń zawodowych ON poprzez indywidualne programy rehabilitacji, szerokie wprowadzenie automatyki i robotyki itp.
czy pracodawcy z RO mają obowiązek zapewniania doraźnej i specjalistycznej opieki medycznej oraz poradnictwa i usług rehabilitacyjnych na rzecz niepełnosprawnych pracowników,
czy jest tam wspierana finansowo rehabilitacja zdrowotna, społeczna i zawodowa ON.
2. Ponadto:
- czy w sytuacji braku w literaturze fachowej i prawnej jakiejkolwiek definicji pojęcia “otwarty rynek pracy” uprawnionym jest zamieszczanie tego pojęcia w oficjalnych pismach, programach i dokumentach – tu m.in. art.27, Konwencji ONZ o prawach ON (Dz.U. z 2012 r. poz. 1169), Konwencja nr 159 MOP (Dz.U. 2005 Nr 43, poz. 412), Karta Praw ON (M.P. Nr 50, poz. 475), literatura i liczne programy pro-zatrudnieniowe ministerstwa pracy i funduszu PFRON.
3. Zasadniczo ubytkom sprawności ON towarzyszą także ubytki zdrowia oraz sił fizycznych i umysłowych, co powoduje mniejszą dyspozycyjność, mobilność, dużą zachorowalność i przez to niższą wydajność takich osób w pracy:
czy mając powyższe na uwadze podziela p. Prezes istnienie zależności:
znaczna i umiarkowana niepełnosprawność = duży ubytek sprawności = duży ubytek zdrowia = duża zachorowalność = duży ubytek sił = duże ograniczenia zawodowe = niższa wydajność = wyższe koszty pracy = WYŻSZE WYMAGANIA WOBEC OSÓB NAJSŁABSZYCH LUB UZASADNIONA PRESJA PRACODAWCÓW NA WYŻSZE WSPARCIE Z TYTUŁU ZATRUDNIANIA TAKICH OSÓB?
- a jeśli “tak”, to czy zdaniem p.Prezesa, zasadnym jest wyższe wsparcie dla pracodawców zatrudniających znaczne ilości takich ON i wprowadzających pod te osoby specjalistyczne linie produkcyjne i usługowe?
4. Zakłady Pracy Chronionej są jedynym sektorem komercyjnego rynku pracy, który ustawowo gwarantuje nam duże zatrudnienie w przyjaznych warunkach dzięki pełnieniu funkcji społecznych, o których mowa w art.28.1. i w art.33.4. ustawy o rehabilitacji (Dz.U. z 1997 r. nr 123 poz. 776 z późn. zm.):
- jakie jest zdanie Pana Prezesa nt. przyszłości i zasadności dalszego pełnienia przez ZPChr funkcji społecznych i ich istnienia na konkurencyjnym rynku pracy?
- jaka winna być docelowa ilość Zakładów Pracy Chronionej ( ZPChr) i jakie winno być tam średnie zatrudnienie ON (obecnie jest jeszcze ok. 1070 ZPChr, które zatrudniają ok. 123 tys. ON – dane z systemu PFRON/SODiR z dn. 6.04.2017)?
- czy duże – zatrudniające po kilkaset ON, ZPChr winny mieć dodatkowe bonusy z tytułu pełnienia ww. funkcji społecznych skoro wiadomo, że dozwolona pomoc publiczna równa obecnie ok. 24 000 zł/mc/zpchr (limit de minimis) znacząco się zmniejsza zł/on-etat, wraz ze wzrostem zatrudnienia ON?
5. Czy p. Prezes widzi potrzebę podjęcia działań, aby skłonić także i pracodawców spoza sektora ZPChr do pełnienia ww. funkcji społecznych na rzecz swoich ON-pracowników?
- a jeśli “tak” to jakie konkretnie działania Pan tu proponuje, a jeśli “nie” to dlaczego?
6. Z naszych wieloletnich obserwacji wynika, że zarówno w kwestii zatrudniania jak i nacisków na stanowione prawo, pracodawcy ON zasadniczo skupiają się jedynie na wysokości wparcia tegoż zatrudnienia ze środków budżetowych i PFRON, nie zwracając uwagi na kwalifikacje i wykształcenie takich osób:
czy zdaniem p.Prezesa, nie czas najwyższy odstąpić od obecnego urynkowienia niepełnosprawności, na rzecz innego rodzaju motywacji pracodawców do zatrudniania ON?
a jeśli “tak”, to w jaki sposób?
czy, zdaniem Pana Prezesa jest możliwym znalezienie panaceum godzące tutaj praktykę, politykę i ekonomię oraz interesy pracowników, pracodawców i decydentów?
7. Od wielu lat – jako ON pracujące na chronionym rynku pracy (ZPChr i ZAZ-y) doświadczamy, że zarówno nasi pracodawcy, jak i nasi reprezentanci są pomijani przy zaproszeniach na – organizowane przez rząd, PFRON jak i POPON – sympozja i konferencje dot. tematyki około-zatrudnieniowej, co skutkuje marginalizacją naszych problemów i tego rynku oraz nietrafnością sądów i podejmowanych działań na naszą rzecz – i w związku z tym:
- czy dla naprawy ww. sytuacji, zechce p. Prezes rozważyć zaproszenie naszych przedstawicieli na organizowany w Sejmie dn. 23 maja pod auspicjami POPON, II Kongres Pracodawców ON, i przyzna im prawo do zabrania oficjalnego głosu, by mogli zapoznać zebranych tam decydentów i pracodawców z uwagami i wnioskami ON dot. naszej pracy na rynku chronionym, i naszymi obawami zw. z RO?
Szanowny Panie Prezesie, ufając, że poczyni Pan starania, aby w imieniu POPON odpowiedzieć rzeczowo i w miarę szybko na nasze zapytania kreślimy się z wyrazami szacunku.
Z poważaniem
Ryszard Dzik
Prezes Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych „Podkarpacie”
38-200 Jasło, ul. Śniadeckich 15
Adres do korespondencji:
38-200 Jasło, ul. Konopnickiej 34b
Telefax 13 445 8717, Kom. 888 977 686, 502 027 736
www.son.org.pl e-mail: rdzik@poczta.fm son.podkarpacie@tlen.pl